1912 දී දහස් ගණන් කාන්තා ක්‍රියාකාරිනියන් (කාන්තාවන්ට ඡන්ද බලය දිනා ගැනීම වෙනුවෙන් සටන් කළ) එලිසබෙත් ආර්ඩන්ගේ Elizabeth Arden නිව්යෝක් සැලෝනය New York salon පසුකර විරෝධතා පා ගමන් ගියහ. මීට වසර දෙකකට පෙර සිය ව්‍යාපාරය විවෘත කළ රූපලාවණ්‍ය සන්නාම නිර්මාතෘවරිය (එලිසබෙත් ආර්ඩන්න්) කාන්තා අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් පෙනී සිටින්නියක් වූ අතර, රතු රතු ලිප්ස්ටික් කුප්පි Tubes of bright red lipstick පාගමනින් යන කාන්තාවන්ට භාරදීමෙන් ඇය ඊට සම්බන්ධ වූවාය.
මෙම ව්‍යාපාරයට නායකත්වය දුන් එලිසබෙත් කැඩි ස්ටැන්ටන් සහ චාලට් පර්කින්ස් ගිල්මන් රතු ලිප්ස්ටික් වලට ආදරය කළේ මිනිසුන් කම්පනයට පත්කිරීමේ හැකියාව නිසාය. විරෝධතාකරුවෝ එඩිතර වර්ණය විශාල වශයෙන් පැළඳ ගත්හ. එය කැරැල්ලේ හා විමුක්තියේ ලකුණක් Adopting it as a sign of rebellion and liberation ලෙස පිළිගත්හ.
“ඡන්ද බල අයිතිය දිනා ගැනීම උදෙසා සටන් කරන කාන්තා ක්‍රියාකාරිනියන්ට රතු ලිප්ස්ටික් වලට වඩා පරිපූර්ණ සංකේතයක් තිබිය නොහැකිය. මන්ද එය හුදෙක් බලවත් නොවේ, එය ගැහැණු ය” යනුවෙන් “රතු ලිප්ස්ටික්: රූපලාවණ්‍ය අයිකනයකට” කතුවරයා වූ රේචල් ෆෙල්ඩර් Rachel Felder, author of last year’s “Red Lipstick: An Ode to a Beauty Icon,” පැවසීය.
“පුරාණ ඊජිප්තුවේ ප්‍රභූ පැලැන්තිය සහ පුරාණ ග්‍රීසියේ ගණිකාවන් විසින් මුල් කාලීනව භාවිතා කළ දින සිට රතු ලිප්ස්ටික් බොහෝ දේ සංඥා කර ඇත. තොල්වල ඇති මෙම වර්ණය සියවස් දහස් ගණනක අර්ථයෙන් ආරෝපිත ප්‍රබල සංස්කෘතික අවියක් විය. රතු ලිප්ස්ටික් යනු සැබවින්ම සංස්කෘතික ඉතිහාසය සහ සමාජීය සයිට්ජිස්ට් societal zeitgeist සොයා ගැනීමට මාර්ගයකි” ෆෙල්ඩර් පැවසීය.
විසිවන ශතවර්ෂයේ මුල් භාගයේදී ලිප්ස්ටික් ජනප්‍රිය වන තෙක් රතු තොල් බොහෝ විට සදාචාරාත්මකව සැක සහිත කාන්තාවන් සමඟ සම්බන්ධ විය. අඳුරු යුගවලදී, රතු තොල් යක්ෂයා සමඟ සංසර්ගයේ යෙදෙන බවට ලකුණක් ලෙස පෙනුණි. වේශ නිරූපණය “මෙම අද්භූත, භයානක ස්ත්රීත්වය සමඟ සම්බන්ධ විය,” ෆෙල්ඩර් පැවසීය. ෆෙල්ඩර්ගේ පොත පැහැදිලි කරන්නේ, ඇමරිකානු ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමේ ව්‍යාපාරය රතු තොල් අනුගමනය කළ විට, ඔවුන්ගේ ජාත්‍යන්තර සගයන් ද එසේ කළ බවයි.
කාන්තා අයිතිවාසිකම් ව්‍යාපාර යුරෝපය, නවසීලන්තය සහ ඕස්ට්‍රේලියාව පුරා ව්‍යාප්ත වන විට, බ්‍රිතාන්‍ය සහ ඇමරිකානු සංවිධායකයින් බොහෝ විට උපාය මාර්ග, පෙළපාලි සංවිධානය කිරීම, උපවාසය සහ වඩාත් ආක්‍රමණශීලී සටන්කාමී උපාය මාර්ග දක්වා හුවමාරු කර ගත්හ. මෙම සහයෝගිතාව ඔවුන්ගේ වේශ නිරූපණය දක්වා විහිදේ. ඇගේ ඇමරිකානු සගයන්ගේ ආනුභාවයෙන්, බ්‍රිතාන්‍ය ඡන්දදායක නායක එම්ලීන් පන්හර්ස්ට් රතු තොල් වලට කැමති වූ අතර එය ඇගේ සෙසු ක්‍රියාකාරීන් අතර සංකේතාත්මක අභිනය පතුරුවා හැරීමට උපකාරී විය. ඔවුන්ගේ කාලය තුළ රතු තොල් පෙනුම ජනප්‍රිය කරවුවද, කාන්තාවන් අතර ලිප්ස්ටික් සාමාන්‍ය තත්වයට පත්කිරීමේ වේගය දැනටමත් ඇති බව ෆෙල්ඩර් සඳහන් කරයි.
රතු ලිප්ස්ටික් භාවිතය ජනප්‍රිය කිරීම සඳහා ස්ත්‍රීන්ට ඡන්දබලය ලබාගැනීමට සටන් කළ කාන්තාවන් suffragette (ව්‍යාපාරය) වගකිව යුතු නොවූවත්, යුරෝපයේ සහ ඇමරිකාවේ “නූතන කාන්තාව modern woman” පිළිබඳ අදහස ඔවුන් මූර්තිමත් කළ බව ෆෙල්ඩර් පෙන්වා දුන්නේය.
දෙවන ලෝක සංග්‍රාමයේදී, රතු තොල්වල එඩිතර දෙවන ක්‍රියාව ප්‍රතික්ෂේප විය. ඇඩොල්ෆ් හිට්ලර් “රතු ලිප්ස්ටික් වලට ප්‍රසිද්ධියේ වෛර කළා Adolf Hitler “famously hated red lipstick ” යැයි ෆෙල්ඩර් පැවසීය. මිත්‍ර රටවල එය පැළඳීම දේශපේ‍්‍රමයේ සලකුණක් සහ ෆැසිස්ට්වාදයට එරෙහි ප‍්‍රකාශයක් බවට පත්විය.
එක්සත් රාජධානියේ බදු පැනවීම නිසා ලිප්ස්ටික් මිල ඉහළ ගිය විට, කාන්තාවන් ඒ වෙනුවට බීට් යුෂ සමග තොල් පැල්ලම් කළහ. පිරිමින් යුද්ධයට ගිය අතර කාන්තාවන් සිය වෘත්තීය භූමිකාවන් ඉටුකර ආපසු ගෙදර ගෙන යද්දී, ඔවුන් ශ්‍රම බලකායට ඇතුළුවීම සඳහා තොල් රතු කරගත්හ. ගැටුම් හමුවේ එය ඔවුන්ගේ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව පෙන්නුම් කළ අතර, දුෂ්කර කාලවලදී සාමාන්‍ය භාවය පිළිබඳ හැඟීමක් ඉදිරිපත් කළේය.
“යුද්ධයට පෙර සිටම කාන්තාවන්ට තමන්ගේ අනන්‍යතාව පිළිබඳ හැඟීමක් රඳවා ගැනීමට එය ඉඩ ලබා දුන්නේය.” ජේ. හොවාර්ඩ් මිලර් පැවසීය.
1941 දී සහ යුද්ධයේ කාලසීමාව සඳහා එක්සත් ජනපද හමුදාවට බැඳුණු කාන්තාවන් සඳහා රතු ලිප්ස්ටික් අනිවාර්ය විය. රූපලාවණ්‍ය සන්නාමයන් යුධ කාලීන ප්‍රවණතාවයෙන් ප්‍රයෝජන ගත් අතර එලිසබෙත් ආර්ඩන් “වික්ටරි රෙඩ් Victory Red ” නිකුත් කළ අතර හෙලේනා රූබන්ස්ටයින් “රෙජිමේන්තු රතු Regimental Red, ” හඳුන්වා දුන්නාය.
එහෙත් කාන්තාවන්ට සේවය කිරීම සඳහා නියාමන තොල් සහ නියපොතු වර්ණයක් නිර්මාණය කරන ලෙස ඇමරිකානු රජය ඉල්ලා සිටියේ ආර්ඩන් ය. ඇගේ “මොන්ටෙසුමා රෙඩ් Montezuma Red ” ඔවුන්ගේ නිල ඇඳුමට මනාව ගැළපේ.”
ඒ යුගයේ කාන්තාවක් සඳහා රතු ලිප්ස්ටික් භාවිතය එතරම්ම බැඳී තිබුනි … ස්ත්‍රී ආත්ම අභිමානය පිළිබඳ හැඟීමක්,” විශේෂයෙන්, “ඔරොත්තු දෙන සහ ශක්තිමත් කාන්තා ආත්ම අභිමානය resilient and strong female self-esteem ” යනුවෙන් ෆෙල්ඩර් පැවසීය. උසස් පාසලේ සිට. යුද්ධයෙන් පසු, එලිසබෙත් ටේලර් වැනි සම්භාව්‍ය හොලිවුඩ් නිළියන් විශ්වාසනීය පෙනුමට උත්කර්ෂවත් බවක් එක් කළහ.
අද වන විට කාන්තා සවිබල ගැන්වීම සඳහා වන වෙනත් විරෝධතා සංකේත පුළුල් වී ඇත, විශේෂයෙන් 2017 කාන්තා මාර්තු මාසයේ ආධිපත්‍යය දැරූ pink pussy hat සහ “ද හෑන්ඩ්මේඩ්ස් ටේල් The Handmaid’s Tale ” හි පුරුද්ද, තේරීම් ගැති නිරූපණ ඇතුළුව කාන්තා අරමුණු සඳහා ජාත්‍යන්තරව පැළඳ සිටී.
එහෙත් රතු තොල් තවමත් සක්‍රීයව සිටී. 2015 සිට මැසිඩෝනියානු කාන්තාවක් ආණ්ඩු විරෝධී උද්ඝෝෂණයකදී නිලධාරියෙකුගේ කැරලි පලිහක් සිප ගනිමින්, කැරැල්ලේ දරුණු මොහොතක රතු හාදුවක් සලකුණු කළාය.
නිකරගුවාවේ 2018 දී කාන්තාවන් සහ පිරිමින් රතු ලිප්ස්ටික් භාවිත කළ අතර තමන්ගේම ඡායාරූප සමාජ මාධ්‍යවලට උඩුගත කළේ රාජ්‍ය විරෝධී විරෝධතාකරුවන් නිදහස් කිරීමට සහයෝගය දැක්වීම සඳහා ය. රතු ලිප්ස්ටික් ආලේප කරමින් ඇයගේ ප්‍රශ්න කරන්නන් නොසලකා හරින ක්‍රියාකාරිනියක වූ මාලන් චව්ට ඔවුන් ප්‍රතිචාර දැක්වීය.
පසුගිය දෙසැම්බරයේ චිලියේ කාන්තාවන් 10,000 කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් රට තුළ ලිංගික හිංසනය හෙළා දැකීම සඳහා කළු ඇස්, රතු ස්කාෆ් සහ තොල් රතු කරගෙන පාරට බැස්සේය. රතු තොල් ඇඳීමෙන්, ලොව පුරා සිටින විරෝධතාකරුවෝ, ශතවර්ෂයකට පෙර ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමේ ව්‍යාපාරය පෙරළී ගිය එකම බලයට හසු වී ඇත. මෙම නිර්භීත රූපලාවණ්‍ය ප්‍රකාශය තුළ ඔවුන්ගේ උරුමය ජීවත් වේ.
Text by CNN – by Thushadhavi
