බ්‍රසීලය කොවිඩ් මරණ 100,000 පසුකළ දෙවන රට බවට අද (09) පත් වුණා. බ්‍රසීල සෞඛ්‍ය අංශ වාර්තා කරන පරිදි වෛරසය ව්‍යාප්ත වීම ආරම්භ වූ දින සිට මාස තුනක් ඇතුළත 50,000කට අධික පිරිසක් මියගිය අතර එම සංඛ්‍යාව පසුගිය දින 50 තුළ දෙගුණ වී තිබෙනවා.
‘බ්‍රසීලය තුළ වසංගතය තවමත් එහි උපරිමයට පැමිණ නැහැ. ඒත් රට තුළ දැඩි අගුළු දැමීමක් ද සිදුවන්නේ නැහැ. කඩ සාප්පු විවෘතව ඇති අතර ජනතාව ද සාමාන්‍ය ජීවිත ගත කිරීමට උත්සාහ කරමින් සිටිනවා‘ බ්‍රසීලයේ බී.බී.සී වාර්තාකරු පැවසුවා.
අන්ත දක්ෂිණාංශික ජනාධිපති ජෙයාර් බොල්සනාරෝ වෛරසයේ බලපෑම අවතක්සේරු කරන අතර ආර්ථිකයට බලපෑම් සිදුවන ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට දැඩිව විරෝධය දක්වමින් සිටී. කොවිඩ් -19 මර්දනය කිරීම සඳහා ප්‍රාන්ත ආණ්ඩුකාරවරුන් විසින් පනවා තිබූ සීමාවන්ට එරෙහිව සටන් කරමින් සිටින ජනපතිවරයා පසුගිය දා ඔහු කොවිඩ්-19 සදහා ධනාත්මක ලක්ෂණ පළ කළ ද ඇතැම් විට මුහුණු ආවරණයක් නොමැතිව ආධාරකරුවන්ගේ හමුවට යාම සිරිතක් කරගෙන සිටී.
අර්බුදයට බ්‍රසීලය ප්‍රතිචාර දක්වන්නේ කෙසේද?
සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය මෙහෙයවනු ලබන්නේ මහජන සෞඛ්‍ය පිළිබඳ අත්දැකීම් නොමැති හමුදා ජෙනරාල්වරයෙකු විසිනි. මීට පෙර අමාත්‍යවරුන් දෙදෙනෙකු, ( ඔවුන් දෙදෙනාම වෛද්‍ය වෘත්තිකයින්ය) අමාත්‍යධුරවලින් ඉවත් වූයේ සමාජ දුරස්ථ ක්‍රියාමාර්ග සහ හයිඩ්‍රොක්සික්ලෝරෝක්වීන් ප්‍රතිකාරයක් ලෙස භාවිතා කිරීම සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපතිවරයා සමඟ එකඟ නොවීම හේතුවෙන් ඇති වූ මත භේද නිසාය.
කොවිඩ් -19 “කුඩා උණ” ලෙස හැඳින්වූ ජනාධිපති බොල්සොනාරෝ, පුපුරා යෑමට ප්‍රතිචාර දැක්වීම සම්බන්ධයෙන් දේශීය හා විදේශීය විවේචනවලට ලක්ව ඇත.
පසුගිය දා කොවිඩ් -19 සදහා ධනාත්මක ලක්ෂණ පළ කළ ජනාධිපතිවරයා පසුව කියා සිටියේ මැලේරියාවට ප්‍රතිකාර කිරීමට ගන්නා ඖෂධයට ස්තූතිවන්ත වෙමින් තමා ආසාදනයෙන් සුවය ලබා ඇති බවයි.
“ලෝක යුද්ධයක් වැනි ඛේදවාචකයක් නිසා අපෙි බලාපොරොත්තු සුන් විය යුතුයි. නමුත් බ්‍රසීලය සාමූහික නිර්වින්දනයකට ලක්ව තිබෙනවා” යැයි බෝවන රෝග සංගමයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ සමාජික වෛද්‍ය හොසේ ඩේවි උර්බාස් රොයිටර් පුවත් සේවයට පැවසීය.
“අද රජයේ පණිවුඩය නම්: ඔබ බරපතළ ලෙස ආසාදනය වී නොමැති නම් කරුණාකර කලබල නොවී සුපුරුදු ලෙස කටයුතු කරන්න. එය බරපතල නම් දැඩි සත්කාර ඇත‘යන්නයි. එය අපට ගැටලුකාරී‘ ඔහු වැඩි දුරටත් පැවසීය.
සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයට අනුව මේ වන විට බ්‍රසීලයෙන් කොවිඩ් වෛරස් ආශ්‍රිත මරණ 100,477 ක් හා රෝගීන් 3,012,412 ක් වාර්තා වී ඇත. එය දෙවැනි වන්නේ එක්සත් ජනපදයට පමණි.
උණුසුම් ස්ථාන කොහිද?
මෑත සතිවල ගම්බද ප්‍රදේශවල, විශේෂයෙන් දකුණු හා බටහිර ප්‍රාන්තවල ආසාදනයේ ව්‍යාප්තිය වේගවත් වී ඇති අතර, වැඩිම ජනගහනයක් සිටින සාඕ පවුලෝ හි තත්වය යහපත් අතට හැරෙමින් පවතින බව පෙනේ.
මේ අතර, ආසාදිතයින්ගේ සංඛ්‍යාව අඩු වී ඇත. වෛරසය මුලින්ම ව්‍යාප්ත වූ ඇමසොනාස් ඇතුළු රියෝ ද ජැනෙයිරෝහි ජනතාව යළි මුහුදු වෙරළට සහ මත්පැන් හල් වෙත ගමන් කරමින් සිටින අතර එය බරපතළ විවේචනයට ලක්ව ඇත.
පසුගිය සෙනසුරාදා වින්දිතයින්ට උපහාරයක් වශයෙන්,‘ රියෝ ද පාස්‘ නම් රාජ්‍ය නොවන කණ්ඩායම රියෝ හි සුප්‍රසිද්ධ කොපකබානා වෙරළ තීරයේ වැලි මත කුරුස තබා රතු බැලූන් 1,000 ක් අහසට මුදා හැරියේය.
“අපි ව්‍යවසනය කරා ළගා වෙමින් සිටියත් රජය සහ අපේ ජනතාව අතර ඒ ගැන එතරම් තැකීමක් නැති බව පෙනෙනවා. මරණය සාමාන්‍ය තත්වයට පත්වෙලා” 56 හැවිරිදි මාර්සියෝ ඩූ නැසිමෙන්ටෝ සිල්වා පැවසීය.
ඔහු කුලී රථ රියදුරෙකු වන අතර වසංගතයෙන් දරුවන් අහිමි විය.
වෛරසය බ්‍රසීලයේ කළු ජනතාවට පහර දී ඇති අතර දුගී දුප්පත් ජනතාව වසංගතයට බහුලව ගොදුරු වේ. එය තවමත් ආදිවාසී ප්‍රජාවන් අතර ව්‍යාප්ත වෙමින් පවතී. අවම වශයෙන් ආදිවාසීන් 22,300 ක් ආසාදනයට ලක් වී ඇති අතර 633 දෙනෙකු මියගොස් ඇති බව බ්‍රසීලයේ ප්‍රධාන ආදිවාසී සම්මේලනය වන අබිබ් පවසයි.
සෙනෙට් කථානායක ඩේවි ඇල්කොලුම්බ්‍රේ දින හතරක ශෝක කාලයක් ප්‍රකාශ කළ නමුත් ජනාධිපති බොල්සොනාරෝ තවමත් අදහස් දක්වා නැත. මෙම සතිය මුලදී ඔහු සියලු මරණ ගැන කණගාටු වන බව පැවසූ නමුත් “අපි අපේ ජීවිත ඉදිරියට ගෙන යා යුතුයි” යනුවෙන් යෝජනා කළේය.
නායකත්වය නොදුන් නායකයා
බ්‍රසීලය මරණ 100,000 ඉක්මවා ඇති බවට ප්‍රවෘත්ති ලැබෙන අතර සාඕ පවුලෝ හරහා ප්‍රීති ඝෝෂ සහ ගිනිකෙළි සංදර්ශන පැවැත්විණි. නැත, මෙය කොවිඩ් -19 හි කිසියම් අශෝභන සැමරුමක් නොවේ. පාපන්දු කණ්ඩායම වන පල්මෙයිරාස් දැඩි දඩුවම් පහරකින් පසුව ප්‍රතිවාදී කොරින්තිවරුන්ට එරෙහිව රාජ්‍ය ශූරතාවය දිනා ගෙන තිබුණි.
බ්‍රසීලයේ ජනප්‍රියම ක්‍රීඩාව කෙරෙහි ඇති ආශාව යටපත් කළ යුතු නැත. (විශේෂයෙන් මේ මොහොතේ මිනිසුන්ව සතුටු කිරීමට තවත් දෙයක් නොමැති විට) නමුත් ජෙයාර් බොල්සොනාරෝ සිය සුබ පැතුම් පිරිනැමීමෙන් ජයග්‍රහණය සනිටුහන් කළද, දුක්ඛිත සංඛ්‍යා ගැන නිහඩය. මේ නිහඩ බව වසංගතය ගැන බොහෝ දේ පවසයි. වසංගතය දෙස ජනාධිපතිවරයා දක්වන ප්‍රතිචාරයේ කිසිම වෙනසක් මේ දුක්ඛිත සංඛ්‍යා ලේඛන සමග වුව ද ප්‍රකාශ නොවීය.
ඉරිදා පුවත්පත්වල කතුවැකි ජනාධිපතිවරයා පිළිබද විවේචනවලින් පිරී තිබේ. ඔහුගේ උදාසීනත්වය සහ සංවේදනය නොමැතිකම දැඩිව විවේචනයට ලක් වේ. වසංගතය ජය ගැනීම සදහා ඔහුගේ නායකත්වය නොමැතිකම දැඩි කනස්සල්ලට හේතු වී ඇත. විශේෂයෙන් රට නැවත විවෘත වීම සහ වෛරසය තවමත් පාලනය කර නොමැති බව පෙනේ.
ලතින් ඇමරිකාවේ වෙනත් තැනක සිදුවන්නේ කුමක්ද?
ලතින් ඇමරිකාවේ සහ කැරිබියන් දූපත් වල වාර්තා වී ඇති කොරොන වයිරස් ආශ්‍රිත මරණ වලින් අඩකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් බ්‍රසීලයට ඇති බව වාර්තා වේ. ලෝකයේ තුන්වන වැඩිම මරණ සංඛ්‍යාව වන 52,000 පේරු වෙතින් වාර්තාවන අතර කොලොම්බියාව සහ චිලී යන රටවල්වලින් ආසාදිතයින් 476,000 කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් වාර්තා වී ඇත.
විශේෂඥයන් පවසන්නේ ජනාකීර්ණ නගර, දරිද්‍රතාවය සහ සෞඛ්‍ය සේවාවල දුර්වලතා වෛරසයේ දැඩි ව්‍යාප්තිය සහ මරණ සංඛ්‍යාව ඉහළ යාමට ඍජුව බලපාන බවයි.
බී.බී.සී. වාර්තා ඇසුරිණි – සකස් කළේ – තීක්ෂණ වෙළෙන්එගොඩ
