‘වදභාවය’ ‘මද සරුභාවය’ ලංකාවේ බොහෝ අඹු සැමියන් අතර ගැටලු ඇති කරන කරුණක් බවට පත්ව තිබෙනවා. ඒත් එය ලංකාවට පමණක් නොවෙයි ‘ගෝලීය ප‍්‍රශ්නයක්’ ඒත් ප්රශ්නය වන්නේ දියුණු – නොදියුණු, උගත් – නූගත්, ධනවත් – පොහොසත් භේදයකින් තොරව මේ ගැන ‘වඩාත් වැඩි අවධානයක්’ යොමු නොකිරීමයි. ඒ වෙනුවට එකි නෙකාට චෝදනා කරමින්, සියල්ල දෛවය භාර දෙමින් සුසුම් හෙළන, විවාහ ජීවිතය කඩාකප්පල් කර ගන්නා හෝ නීරස කර ගන්නා අඹු සැමියන් සුුලභයි.
මේ ලිපිය මගින් අවධානය යොමු වන්නේ ‘විද්‍යාත්මක’ පදනමිකින් සිදු වූ දීර්ඝ කාලීන පර්යේෂණයක ප‍්‍රතිඵල පිළිබදවයි. ‘වදභාවය / මදසරුභාවය’ පහසුවෙන් ජය ගන්නා ආකාරය මේ ලිපිය මගින් පෙන්වා දෙනවා. අත්දැකීම් මහා බි‍්‍රතාන්‍යයේ වුණත් එය ලංකාවේ අපිටත් අදාළයි.
බි‍්‍රතාන්‍ය ජාතික සෞඛ්‍ය සේවයේ (NHS) වාර්තාවලට අනුව ‘යුවළක් ස්වභාවිකවම පිළිසිඳ ගැනීමට උත්සාහ කරන අතර සෑම දින දෙකකට හෝ තුනකට වරක් අනාරක්ෂිත ලිංගික unprotected sex ඇසුරක් පවත්වන්නේ නම් ඔවුන්ට වසරක් තුළ සියයට 84ක සාර්ථකත්වයක් ලැබෙනු ඇති බව සදහන් වෙනවා.
නමුත් ඔබ අවාසනාවන්ත කෙනෙකු වන විට කුමක් සිදුවේද ? ඔබේ ආහාර වේල වෙනස් කිරීම ඔබේ සාරවත්බව සඳහා උපකාරීවේද ? සාරවත්බව පිළිබඳ විශේෂඥ වෛද්‍ය ‘ලැරීසා කෝර්ඩා Dr Larisa Corda ඇයට උපදෙස් දෙන අතර පුද්ගලයන් දෙදෙනෙකු තමන් පරිභෝජනය කරන ආහාර සහ බීමවල වෙනස්කම් කිරීම පිළිසිඳ ගැනීමට උපකාරී වූයේ මන්දැයි හෙළි කරනවා.
විද්‍යාව ආහාර ආධාරකරුවන්ගේ සාරවත් බව පෙන්නුම් කරයිද ?
සාරවත්බව පිළිබඳ විශේෂඥ වෛද්‍ය ලැරිසා කෝර්ඩා විශ්වාස කරන්නේ ආහාර මගින් සාරවත් බව වැඩි දියුණු කළ හැකි බවයි. ‘ප්‍රජනක වයසේ පසුවන පිරිමින් සහ කාන්තාවන් අතර සෞඛ්‍ය සම්පන්න පූර්ව නිගමන ආහාර රටාවන් සාරවත් බව කෙරෙහි හිතකර බලපෑමක් ඇති කරන බවට ප්‍රබල සාක්ෂි තිබෙනවා. එය ඔබේ ප්‍රජනක සෞඛ්‍යය සම්බන්ධයෙන් පාලනය කිරීමට ඔබට බලය ඇති ප්‍රධාන විචල්‍යයන්ගෙන් එකක්. බහු ධාන්‍ය වර්ග, මොනොසැටරේටඩ් හෝ බහු අසංතෘප්ත තෙල්, එළවළු, පලතුරු සහ මාළු අධික ලෙස පරිභෝජනය කිරීම නිර්දේශ කරන ආහාර රටාවක් කාන්තාවන්ගේ සාරවත් බව වැඩි දියුණු කිරීම හා පිරිමින්ගේ ශුක්‍රාණු ගුණාත්මකභාවය ඉහළ අධ්‍යයන සමඟ සම්බන්ධ වී තිබෙනවා’
වෛද්‍ය ලැරීසා ආහාර හා සාරවත් බව අතර ඇති සම්බන්ධය තහවුරු කරන වැඩිදුර පර්යේෂණ ඉස්මතු කරනවා.
‘හෙදියන්ගේ සෞඛ්‍ය අධ්‍යයනයේ වාර්තාවක් Contributions of the Nurses’ Health Studies to Reproductive Health Research පෙන්වා දෙන්නේ, සාරවත්බව සඳහා හිතකර ආහාර වේලක් වැඩිපුරම ලබා ගත් කාන්තාවන් (එළවළු ප්‍රභවයන්ගෙන් පැලෑටි ප්‍රෝටීන්, පූර්ණ මේද සහිත කිරි ආහාර, යකඩ හා මොනොසැටරේටඩ් මේදවලින් monounsaturated fats, සමන්විත) අතර ඩිම්බකෝෂ ආබාධ හා සම්බන්ධ වඳභාවයට පත්වීමේ අවදානම 66%කින් අඩු බවත් වෙනත් හේතු නිසා වඳභාවයට පත්වීමේ අවදානම 28% කින් අඩු බවයි’
ඔබේ BMI වැඩි දියුණු කිරීමට පමණක් නොව ‘ප්‍රධාන ප්‍රජනක අවයවවලට රුධිර ප්‍රවාහය වැඩි කිරීමට සහ අවසානයේදී ‘නිතර නිතර’ සිටීමට ඔබේ ජීවන රටාවේ ශාරීරික ව්‍යායාම ඇතුළුව නිදන්ගත ආතතිය පාලනය කිරීම සඳහා රාත්‍රියේදී පැය හතක් හෝ අටක් නිදා ගැනීමට වෛද්‍ය ලාරිසා යෝජනා කරනවා. නිතිපතා ලිංගිකව හැසිරීම වැදගත් බවයි ඇය පෙන්වා දෙන්නේ.
මේ ගැන වඩාත් පැහැදිලි හා ප‍්‍රායෝගිත අත්දැකීමක්, සාර්ථක කතාවක් ඇසීමට ඔබට අවශ්‍ය නම් ලන්ඩනයේ දෙදරු පියෙකු වන ‘ඕවන්’ කියන කතාවට කන් දිය යුතුයි.
ඕවන් කියන කතාව
මගේ ශුක්‍රාණු ප්‍රමාණයෙන් අපට ස්වාභාවිකවම පිළිසිඳ ගත නොහැකි බව මට පැවසුවා. ඒ නිසා මම මගේ ජීවන රටාව සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් කළා – ඕවන් (36) ලන්ඩන්
‘ඔබේ බිරිද ස්වභාවිකව ගැබ් ගන්නේ නැහැ. ඔබේ ශුක්‍රාණු ප්‍රමාණය මේ තරම් අඩු මට්ටමක තිබියදී ඇයට ස්වභාවිකව පිළිසිඳ ගත නොහැකියි’
මීට වසර හතරකට පෙර, විශේෂඥ වෛද්‍යවරයා මා සහ මගේ බිරිඳ හමුවේ මේ වචන පැවසූ විට මට ඇති වුණේ කම්පනයක්. ‘එය භයානකයි. මට තමයි ප්රශ්නය’ මම මටම කියා ගත්තා’ ඕවන් පවසනවා.
‘මීට වසරකට පමණ පෙර මමයි මගේ බිරිඳයි දරුවෙක් හදන්න කැමැත්තෙන් සිටියා. ඇය ඒ සදහා සූදානමින් සිටියා. මමත් එසේමයි. මගේ මිතුරන් පියවරුන් බවට පත්ව සිටින අයුරු මම දැක්කා. මටත් එවැනි අවශ්‍යතාවක්, ආසාවක් ඇති වුණා. දරුවන් සිටින ‘පවුලක්’ ගැන අපි දෙදෙනාම සිහින මැව්වා. අපි හිතුවා ඒක ලේසි වෙයි කියලා. ඒ ගැන කිසිම බියක් අප දෙදෙනා තුළම තිබුණේ නැහැ’ ඕවන් තම අතීත මතක අලුත් කරමින් කියනවා.
‘මාසය එක, මාස දෙක, මාස තුන, මාස හතර, පසුව මාස පහ පැමිණ පැමිණියා. ඒත් ඇය ගැබ් ගත්තේ නැහැ. අපි පසුව ඩිම්බකෝෂ දිනයන් සහ පිළිසිඳ ගැනීමට සුදුසු වේලාවන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමට පටන් ගත්තා. මාස හය, මාස හත, මාස අට, මාස නවය ගත වුණා. තවමත් කිසිවක් සිදු වුණේ නැහැ.ඒ ආකාරයෙන් පිළිසිඳ ගැනීමට අපොහොසත් වී වසරක් ගත වූ පසු අපි ජීපී වෙත ගියා’
‘මාව පළමුවෙන්ම පරීක්ෂණ සඳහා යැව්වා. නමුත් කිසිවක් පැහැදිලි නොවූ අතර, මට ශුක්‍රාණු සාම්පල තුනක් ලබා දීමට සිදු වුණා. අපව සශ්‍රීකත්ව ප්‍රතිකාර සඳහා යොමු කරන ලද අතර අපගේ පළමු හමුවීමේදී විශේෂඥ සශ්‍රීක වෛද්‍යවරයා මගේ අවිනිශ්චිත ප‍්‍රතිඵල වඩාත් විස්තරාත්මකව සොයා බැලුවා. ‘ඔබට ක්‍රියාකාරී ශුක්‍රාණුවක් නැති තරම්. ඒ නිසා ඔබගේ බිරිදට ඔබගෙන් ස්වභාවිකව ගැබ් ගන්න බැහැ. කොහොමත්ම බැහැ’ යැයි ඔහු පැවසුවා.
‘සාමාන්‍ය සාම්පලයක ශුක්‍රාණු අණු ප්‍රමාණය මිලියන 25-250ක් අඩංගු බව ඔහු මට කිව්වා. මගේ ශුක‍්‍රාණුවල ඒවා මිලියනයක් ඇති බව ඔහු පැවසුවා. මට කිසිවක් සිදුවී නැහැ. ඇය ස්වාභාවිකවම පිළිසිඳ නොගන්නා බව අපට පැවසූ අතර මාස තුනක කාලයක් තුළ වෙනත් හමුවීමක් සඳහා දින ලබා දුන්නා’
අපි ඔහුව හමු වුණා. ඒත් කිසිවක් වෙනස් වී නැහැ.
අප පිටත්ව යාමට මොහොතකට පෙර ඔහු මට කතා කළා.
‘ අපි මීට පෙර කළ ඔබේ පළමු පරීක්ෂණයෙන් ඔබට ශුක්‍රාණු මිලියනයක් තිබෙන බව සොයා ගත්තා. ඔබේ දෙවන පරීක්ෂණයෙනුත් එය ඒ තරමමයි. නමුත් ඔබේ තුන්වන පරීක්ෂණයෙන් ඔබට ශුකාණු අණු මිලියන හයක් තිබෙන බව පෙනී යනවා. ඔබ වෙනස් දෙයක් කළාද ?’ විශේෂඥ වෛද්‍යවරයා තරමක සැකයෙන් ඇසුවා.
එක්වරම මට තේරුණා සිදුව ඇති දේ. මම දුම්පානය අඩු කර එය සති අන්තයට පමණක් සීමා කර තිබුණා. මම හිතුවා, ‘එම එක් වෙනසක් නිසා එය මිලියනයක සිට මිලියන හයක් දක්වා ඉහළ ගියහොත් මගේ සාරවත් බව වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා මට කළ හැකි වෙනත් දේවල් තිබිය යුතුයි’ කියලා.
එදා සිට මම දුම්පානය සම්පූර්ණයෙන්ම නතර කළා. මම මගේ සාමාන්‍ය යට ඇඳුම් වඩාත් සැහැල්ලු සහ පිරිසිදු ඒවාට මාරු කළා. මම ස්නානය කිරීම නැවැත්වුවා. මගේ ලැප්ටොප් එක මගේ උකුල මත තැබීම නැවැත්වූවා. මම හැම දෙයක්ම අත්හදා බැලුවා.
ඊට පස්සේ මම මගේ ආහාර වේලෙහි විශාල වෙනස්කම් කළා. මම සීනි අත්හැර දැම්මා. අතිරේක ආහාර ගත්තා. මම වැඩිපුර ව්‍යායාම කළ අතර ජලය සහ එළවළු ප්‍රමාණය වැඩි කිරීමට පටන් ගත්තා.
මීට පෙර, මට උදේ ආහාරය සඳහා බේකන් සැන්ඩ්විච්, පසුව සැන්ඩ්විච්, හැපෙනසුළු දේවල් හා දිවා ආහාරය සඳහා චොකලට් වුවමනා වුණා. රාත්‍රී ආහාරය සඳහා ශීත කළ පීසා වැනි දෙයක් ගත්තා. මම සැකසූ හා බැදපු ආහාර ගොඩක් අනුභව කළ අතර චොකලට් හා රසකැවිලිවලට ප්‍රිය කළා.
නමුත් ‘වෙනස’ සමග මගේ අලුත් ආහාරය ඊට සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් එකක් බවට පත් වුණා. අපි දිවා ආහාරය සඳහා රෝස්ට් බටර්නට් ස්කොෂ් සහ බ්රොකොලි සහ ග්‍රිල් කළ කුකුල් මස් බඳුන් පිස ගත්තා. මම එය පරිප්පු හෝ කූස්කුස් වැනි ධාන්‍ය සමඟ ඒකාබද්ධ කළා. මම අලිගැටපේර ඇතුළු සෞඛ්‍ය සම්පන්න මේද අඩංගු ආහාර අනුභව කිරීමට පටන් ගත්තා.
නමුත් එය සැමවිටම පහසු වුණේ නම් නැහැ. සීනි අත්හරින විට මට පළමු සතිය තුළ මෙම දරුණු හිසරදය ඇති වූ අතර, මම පිටි සහිත ආහාරවලින් වැළකුණු විට මට සෑහීමකට පත්විය නොහැකි බවක් දැනුණා. ඒත් මම කිසිම දේකින් පසුබට වුණේ නැහැ. දැඩි තීරණයක සිටියා. ‘මට දරුවන් සිටින පවුලක් අවශ්‍යමයි’ මම මටම කියා ගත්තා. එවිට පුදුමාකාර සැහැල්ලුවක් දැනුණා.
දින සති බවටත් සති මාස කිහිපයක් බවටත් පත් වුණා. අපි යළි විශේෂඥ වෛද්‍යවරයා හමුවීමට යෑමට සූදානම් වුණා. ඒත් පසු විපරම් හමුවීමට දිනකට පෙර, මගේ බිරිඳ ඇය ගැබ්ගෙන ඇති බව සොයා ගත්තා.
අපේ පුතාට දැන් වයස අවුරුදු තුනයි. මම තවමත් එකම සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවන රටාවක් ගත කරනවා. අපිට දැන් අවුරුද්දක් වයසැති දියණියක් ඉන්නවා.
මම හිතන්නේ පිරිමින්ට සාරවත්බව පිළිබඳ ගැටලුවක් ඇති බව පිළිගැනීමට අවශ්‍ය නොවන අතර එය උපකාර පැතීමේ ගැටලුවක්. එය ප‍්‍රමාණවත් තරම් කතා වෙන්නේ නැහැ. නමුත්, ගැටලුවක් ඇති බව පිළිගැනීමට හෝ දරුවෙකු නොලැබීමට මුහුණ දෙන්නේ නම්, මම තෝරා ගන්නේ කුමක්දැයි මම දන්නවා’ ඕවන් තම ජයග‍්‍රාහී කතාව නිමා කරමින් සතුටින් කිව්වා.
අපි ඉහතින් කතා කළේ ආහාර පාලනය මගින් මදසරුභාවය ජයගෙන සශ්රීකත්වය යළි ලබා ගත් පුරුෂයෙක් ගැන. දැන් අපි අපේ අවධානය යොමු කරන්නේ එවැනිම පියවරක් මගින් ‘වදභාවය’ නිමා කරගත් නිරිතදිග ලන්ඩනයේ 42 හැවිරිදි ‘චාලට්ටයි.
‘මගේ සහකරුවා මුණගැසෙන විට මට වයස අවුරුදු 38යි. අපි එකට එකතු වී අවුරුදු කිහිපයක් ඇතුළත ළදරුවෙකු සඳහා උත්සාහ කරමින් සිටි අතර මා ස්වභාවිකව පිළිසිඳ ගනු ඇතැයි අපේක්ෂා කළා. ඒත් කිසිවක් ම සිදු වුණේ නැහැ.
අවුරුද්දකට පසු අපි අපේ GP යට ගොස් සිදුවන්නේ කුමක්ද යන්න සොයා බැලුවා. එහිදී විශේෂඥ වෛද්‍යවරයා අපට නිර්දේශ කළේ අප දෙදෙනාම වෛද්‍ය පරීක්ෂණ සිදු කර සශ්‍රීක ප්‍රතිකාර ලබා ගත යුතු බවයි. ඊට හේතු වශයෙන් ඔහු දක්වා සිටියේ මගේ පැත්තෙන් වයස්ගත ගැටළු සහ මගේ සහකරුට ඔහුගේ ශුක්‍රාණු සම්බන්ධ ගැටළු ඇති බවයි.
ඒ අනුව අපි IVF ක්‍රියාවලිය ආරම්භ කළා. නමුත් (මෙය මට තදින්ම දැනෙන දෙයක්) සායනය ඇත්ත වශයෙන්ම පෝෂණය ගෙන ආවේ නැහැ. නිසැකවම ඔවුන් කීවේ ‘දුම්පානය නොකරන්න, බොන්න එපා’ නමුත් වැඩි වශයෙන් අවධානය යොමු වූයේ වෛද්‍ය දෘෂ්ටි කෝණයෙන්. පසු විපරම සමඟ ඔබටත් ඔබට පරිපූර්ණ ලෙස උදව් කළ හැකි ආකාරය පිළිබඳව අවධානය යොමු කළ යුතු යැයි මම සිතනවා.
IVF වට තුනකට පසුව මගේ පෝෂණය පිළිබඳව සොයා බැලීමට මම තීරණය කළා. IVF හරහා යන පුද්ගලයින් සඳහා මම ෆේස්බුක් කණ්ඩායමකට සම්බන්ධ වුණා. එහිදී ඔවුන්ට ලැබුණු පෝෂණ උපදෙස් ගැන ඔවුන් සමඟ කතා කිරීම මම පියවර ගත්තා. ඒ අතර නැවත නැවත යොමු කරන ලද ඉල්ලීම් මගින් එක් සාරවත් පෝෂණවේදියෙකු සම්බන්ධ කර ගැනීමට සහ ඔහුව හමුවීමට මම අවස්ථාව ලබා ගත්තා. ඒ සදහා මා සමග මගේ සහකරුද පැමිණි අතර එය සාර්ථක හමුවක් වුණා. ඔහුගේ උපදෙස් අනුව මම ඉක්මනින් නව ආහාර සැලසුම් ආරම්භ කළා.
මගේ ඩිම්බකෝෂවල ගුණාත්මකභාවය වැඩි දියුණු කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන සැලසුමකට මාරු වන ලෙස මට උපදෙස් දෙන ලැබුණා. එය මූලික වශයෙන් මධ්‍යධරණී ආහාර වේලක් Mediterranean diet වන නමුත්, මට අවශ්‍ය තරම් ප්‍රෝටීන් ඇති බවට සහතික කර ගැනීම සඳහා ද අවධාරණය කෙරුණා. IVFහි උත්තේජක අවධිය පසු කරන විට, මම සම්පූර්ණයෙන්ම කාබනික කිරි organic milk පානය කිරීමට පටන් ගත්තා.
මම IVF බෙහෙත් ගන්නා විට, මම එම ක්‍රියාවලියට දායක නොවන බව මට හැඟුණා\ නමුත් මගේ පෝෂණය කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමෙන් මට වැඩි පාලනයක් දැනුණ. ප්ලස් පෙර වටවල IVF මට වෙහෙස දැනුණා. දැන් මට මහන්සියක් දැනුනේ නැහැ. සමහර විට මගේ පෝෂණය තිබිය යුතු තැන එය විය හැකියි.
මගේ සහකරුගේ සැලැස්ම ද මධ්‍යධරණි ආහාර පදනම් කරගත් එකක් වූ නමුත් ඔහුගේ ආහාරයට ප්‍රතිඔක්සිකාරක එකතු කිරීම පිළිබඳව ද වැඩියෙන් සැලකිලිමත් වුණා.
එය පහසු නොවන අතර අප දැන් සිටින තැනට පිවිසීමට වසර දෙකකට වඩා වැඩි කාලයක් හා IVF වට හතක් ගතවුණා. මම සති 20 ගැබිනියක් වන අතර මට තවමත් එය විශ්වාස කළ නොහැකියි.
මෙහිදී වඩාත් වැදගත් දෙයක් සදහන් කිරීමට මා කැමතියි. බොහෝ කාන්තාවන් සහ ඔවුන්ගේ සහකරුවන් ඇත්ත ඇති සැටියෙන් පිළිගැනීමට සූදානම් නැහැ. ඔවුන් සම්ප‍්‍රදායික දේ පිළිබද තවමත් දැඩි භක්තියක් දක්වන අතර ‘වෙනස’ ගැන ඔවුන් දක්වන්නේ දැඩි භීතියක්. එහෙත් ‘දරුවන්’ ඒ සියල්ලට වඩා වටින බව ඔවුන් දැනගත යුතුයි.
මෙම ආහාර පිළිබඳ ආචාර්ය ලාරිසා කෝර්ඩාගේ තීන්දුව
ඕවන්ගේ ආහාර හුවමාරුව ඉහත වෛද්‍ය ලැරීසාගේ උපදෙස්වලට ගැළපෙන අතර වෛද්‍ය විශේෂඥයා අවධාරණය කරන්නේ චාලට්ගේ මධ්‍යධරණි ආහාරයට ද සහාය වන බවයි.
‘සාමාන්‍ය සමස්ත සෞඛ්‍යය මෙන්ම සශ්රීකත්වය වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා මධ්‍යධරණි ආහාර වේලක ඇති ප්‍රයෝජන මනාව ලේඛනගත කර ඇත’ යනුවෙන් වෛද්‍ය ලැරීසා පවසයි.
චාලට් සිය ආහාරයට සම්පූර්ණ කිරි එකතු කිරීම සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, ආචාර්ය ලාරිසා පවසන්නේ කිරි සාරවත්බව කෙරෙහි ඇති කරන බලපෑම පිළිබඳ වර්තමාන පර්යේෂණ සීමිත බවයි. එන්එච්එස් ෂෂ අධ්‍යයනයෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ සමස්ත කිරි නිෂ්පාදන හා වඳභාවයේ අවදානම අතර කිසිදු සම්බන්ධතාවයක් සොයාගත නොහැකි වූවත්, ‘සම්පූර්ණ මේද සහිත කිරි නිෂ්පාදන ඩිම්බකෝෂයේ ගැටළු හා වඳභාවයට පත්වීමේ අඩු අවදානමක් සමඟ සම්බන්ධ වී ඇති අතර අඩු මේද සහිත කිරි නිෂ්පාදන සහ සාරවත් බව අතර සම්බන්ධයක් පෙන්වන එක්සත් ජනපද අධ්‍යයනයකට ද ඇය යොමු කරයි.
Text by BBC.COM.UK – BY – Thushadhavi
