වත්මන් කොවිඞ් අර්බුදය සමග වර්ධනය වී ඇති සෞඛ්‍ය ගැටලූ අතර මානසික අවපීඩනයට ඉහළ තැනක් හිමිවෙනවා. ආර්ථික හා සමාජයීය ගැටලූ හා දුෂ්කරතා නිසා පොදුවේ මානසික අවපීඩනය සියලූ පිරිස් අතර ඉහළ මට්ටමක තිබුණත් එයින් වැඩියෙන්ම බැටකන්නේ, පීඩාවට පත් වන්නේ කාන්තාවන් බවයි මානසික සෞඛ්‍ය විශේෂඥයින් පවසන්නේ.
මෙය කිසිසේත් පහසුවෙන් බැහැර කළ හැකි හෝ නොතකා හැරිය හැකි ගැටලූවක් නොවෙයි. මොකද මානසික අවපීඩනය හරහා තවත් ඍණාත්මකතා රැුසක් ඇති වෙනවා.
ඉන්දියානු රජය විසින් මෑතකදී කරන ලද සමීක්ෂණයකට අනුව, කාන්තාවන් හතර දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකු මානසික අවපීඩනයෙන් පෙළෙන අතර පිරිමින් හත් දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකු මානසික අවපීඩනයෙන් Depression පෙළෙනවා.
කනගාටුවට කරුණ වන්නේ ලංකාවේ මෙවැනි සමීක්ෂණ හෝ ඒවා සිදු වුණත් තොරතුරු, දත්ත බෙදා ගැනීමක් නැහැ. ඒත් ලංකාවේ තත්ත්වය මීට සමාන හෝ මීට වඩා වැඩි බව අපගේ විශ්වාසයයි.
මානසික අවපීඩනයේ දී මෙම ස්ත්‍රී පුරුෂ පරතරය ඉහළ මට්ටමක පවතින්නේ මන්දැයි දැන් ඔබට ඇසිය හැකියි.
අපගේ සායනයේදී, මානසික අවපීඩනයෙන් පෙළෙන කාන්තාවන් වැඩි ප්‍රමාණයක් අපට දැකගත හැකි අතර, පිරිමින් ආත්ම අභිමානය, මත්පැන් සහ මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය සහ පාලනය කළ නොහැකි කෝපය වැනි ගැටළු වලින් පීඩා විඳිති.
මේවා සාමාන්‍ය ස්ත්‍රී පුරුෂ ඒකාකෘති ලෙස පෙනුනද ඒවා කිසි විටෙකත් සත්‍ය නොවේ. ඇතැම් ආකාරයේ මානසික අවපීඩන ‘පශ්චාත් මානසික අවපීඩනය – Postpartum depression ‘ වැනි ස්ත්‍රීන්ට විශේෂිත වූවක් වන අතර එය දරු උපතෙන් පසු කාන්තාවන්ට පීඩා කරයි, කලාතුරකින් පියා ද පශ්චාත්-පාර්ටම් මානසික අවපීඩනයෙන් Post-Partum depression පෙළෙන්නට පුළුවන, නමුත් එය අතිශයින් දුර්ලභ ය.
පිරිමින් සහ කාන්තාවන් අතර මානසික අවපීඩන විෂමතාව සඳහා අපයෝජනය, අඩු අධ්‍යාපනය සහ ආදායම ඇතුළු සමාජ ආර්ථික හේතු පර්යේෂකයන් විසින් ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත.
එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව සහ බටහිර යුරෝපය වැනි දියුණු ආර්ථිකයන්හි, ඉන්දියාව වැනි සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ආර්ථිකයන් හා උප සහරා අප්‍රිකානු රටවල් වැනි අව සංවර්ධිත රටවලට සාපේක්ෂව මානසික අවපීඩනයෙන් පෙළෙන කාන්තාවන්ගේ ප්‍රතිශතය පිරිමින්ට වඩා ඉහළ ය. පිරිමින්ට සාපේක්ෂව කාන්තාවන් තුළ මානසික අවපීඩනය බහුලව පැවතීමට ජීව විද්‍යාත්මක සාධක හේතු විය හැකි බව මෙයින් ඇඟවෙයි. ම
ෙය තේරුම් ගැනීමෙන් වඩා හොඳ ප්‍රතිකාර ලබා ගත හැකිය.
සහෝදර නිවුන් දරුවන් පිළිබඳව කරන ලද අධ්‍යයනයක දී කාන්තාවන් අන්තර් පුද්ගල සම්බන්ධතා කෙරෙහි වැඩි සංවේදීතාවයක් පෙන්නුම් කරන අතර පිරිමින් බාහිර වෘත්තීන් හා ඉලක්ක ඉලක්ක කරගත් සාධක කෙරෙහි වැඩි සංවේදීතාවයක් පෙන්නුම් කරයි.
වැඩිවිය පැමිණීමට පෙර පිරිමි ළමයින් හා ගැහැණු ළමයින් මානසික අවපීඩනයට සමාන අවදානමක් ඇති අතර වැඩිවිය පැමිණීමේදී ගැහැනු ළමයින් මානසික අවපීඩනය කෙරෙහි වැඩි ප්‍රවණතාවක් පෙන්නුම් කරයි.
පර්යේෂකයන්ට අනුව මෙයට හෝමෝන වෙනස් වීම් ද හේතු වේ.
කාන්තාවන්ට ඔවුන්ගේ හෝමෝන ජීවන චක්‍රයේ වැදගත් සන්ධිස්ථාන කිහිපයකදී, එනම් වැඩිවිය පැමිණීමේදී, ඔසප් වීමට පෙර, ගර්භනීභාවයෙන් පසුව සහ පෙර-ඔසප් වීමේදී මානසික අවපීඩනයට ගොදුරු වීමේ වැඩි අවදානමක් ඇත.
මෙයින් ගම්‍ය වන්නේ ගැහැණු හෝමෝන වෙනස්කම් මානසික අවපීඩනයට හේතු විය හැකි බවයි. මෑතකදී කරන ලද අධ්‍යයනයකින් හෙළි වී ඇත්තේ ”උපත් පාලන පෙති – Oral contraceptive භාවිතා කරන කාන්තාවන්ට මානසික අවපීඩනය හා කාංසාව අඩු මට්ටමක පවතින බවත් එය භාවිතා කරන්නන් නොවන අය සමඟ සසඳන විට එස්ටජන් අධීක්ෂණය කිරීම ප්‍රයෝජනවත් විය හැකි බවත්ය.
කාන්තාවන්ගේ මානසික අවපීඩනය මැඩපැවැත්වීම සඳහා මම ‘උපත් පාලන පෙති – Oral contraceptive ලබා නොදෙන අතර, ස්ත්‍රී පුරුෂ දෙපාර්ශ්වය අතර මානසික අවපීඩනය වෙන්කර හඳුනා ගැනීමට සහ ප්‍රතිකාර කිරීමට පළපුරුදු මනෝ විද්‍යාඥයෙකුගේ උපදෙස් ලබා ගැනීමට මම උපදෙස් දෙමි.
