2020 මැයි සිට නැගෙනහිර ලඩාක් හි ඉන්දියාව සහ චීනය මතභේදය දිගටම පවතී
ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය එස්. ජයශංකර් සිකුරාදා පැවසුවේ ඉන්දියාව සහ චීනය ඔවුන්ගේ සබඳතාවල “නරක පැල්ලමක්” හරහා ගමන් කරන බවයි. බීජිනය පාලනය තවමත් “විශ්වාසනීය පැහැදිලි කිරීමක්” නොමැති ගිවිසුම් උල්ලංඝනය කරමින් සිටින බවයි. ද්විපාර්ශ්වික සබඳතාව ගෙන යාමට අවශ්‍ය තැනට චීන නායකත්වය පිළිතුරු දිය යුතුය යනුවෙන් ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍යවරයා පැවසීය.
අපි අපගේ සම්බන්ධතාවයේ විශේෂයෙන් නරක පැල්ලමක් හරහා ගමන් කරමින් සිටින්නේ ඔවුන් තවමත් විශ්වාසදායක පැහැදිලි කිරීමක් නොමැති ගිවිසුම් උල්ලංඝනය කරමින් ක්‍රියා මාලාවක් ගෙන නිසා සහ එයින් පෙන්නුම් කරන්නේ ඔවුන් අපගේ සම්බන්ධතාවය ගෙන යාමට අවශ්‍ය තැන ගැන නැවත සිතා බලන බවයි, සිංගප්පූරුවේ බ්ලූම්බර්ග් නව ආර්ථික සංසදය(Bloomberg New Economic Forum) හි පැවති විශාල බල තරඟය: නැගී එන ලෝක අනුපිළිවෙල(“Greater Power Competition: The Emerging World Order”) යන සංවාදයේ ප්‍රශ්නයකට පිළිතුරු දෙමින් ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය එස්. ජයශංකර් පැවසුවේය.
2020 ජුනි 15 වන දින චීන මහජන විමුක්ති හමුදාවේ සොල්දාදුවන් සමඟ ඇති වූ ගැටුමකදී ඉන්දියානු සොල්දාදුවන් 20 දෙනෙකු මිය ගිය ගැල්වාන් නිම්නයේ සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් පැහැදිලි සඳහනක් කරමින් ඔහු මෙසේ පැවසීය: “අපගේ සම්බන්ධතාවයේ අප සිටින්නේ කොතැනද යන්න පිළිබඳව චීන ජාතිකයින්ට සැකයක් ඇතැයි මම නොසිතමි. චීන විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය වැන්ග් යී කිහිප වතාවක් මුණගැසුණා. සාධාරණ ලෙස තේරුම් ගත හැකි පරිදි පැහැදිලිකමේ අඩුවක් නොමැත, එබැවින් ඔවුන්ට එය ඇසීමට අවශ්‍ය නම් ඔවුන් එය අසා ඇති බව මට විශ්වාසයි.
බ්‍රහස්පතින්දා, ඉන්දියාව සහ චීනය ඔවුන්ගේ දේශසීමා කටයුතු පිළිබඳ උපදේශනය සහ සම්බන්ධීකරණය සඳහා ක්‍රියාකාරී යාන්ත්‍රණයේ 23 වැනි රැස්වීම පැවැත්වීය.
සාකච්ඡා අතරතුර,ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍යවරයා සහ චීනයේ විදේශ අමාත්‍යවරයා අතර සැප්තැම්බර් මාසයේදී දුෂාන්බේ හිදී පැවති සාකච්ඡාවේදී දෙපාර්ශවයේම හමුදා සහ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික නිලධාරීන් නැගෙනහිර ලඩාක්හි සත්‍ය පාලනය රේඛාව(LAC). ඔස්සේ ඉතිරිව ඇති ගැටළු විසඳීම සඳහා සාකච්ඡා දිගටම කරගෙන යා යුතු බවට ඇති ගිවිසුම සිහිපත් කළහ.
ඒ අනුව, දෙපාර්ශ්වය විසින් ඉන්දියානු-චීන දේශසීමා ප්‍රදේශවල බටහිර අංශයේ සත්‍ය පාලනය රේඛාව ආශ්‍රිත තත්ත්වය පිළිබඳව සාකච්ඡා පැවැත්වීය.2021 ඔක්තෝබර් 10 වන දින පැවති දෙපාර්ශ්වයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ අණදෙන නිලධාරීන්ගේ අවසන් රැස්වීමෙන් පසු වර්ධනයන් ද සමාලෝචනය කරන ලදී.
මේ සම්බන්ධයෙන්, සාමය සහ සන්සුන් භාවය යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම සඳහා ද්විපාර්ශ්වික ගිවිසුම් සහ ප්‍රොටෝකෝලවලට සම්පූර්ණයෙන්ම අවනත වෙමින් නැගෙනහිර ලඩාක් හි සත්‍ය පාලනය රේඛාවේ ඉතිරිව ඇති ගැටළු සඳහා ඉක්මන් විසඳුමක් සෙවීමේ අවශ්‍යතාවයට ඔවුන් එකඟ වූ බව ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේය.
එසේම දෙපාර්ශවයම අතරමැදි කාලයේදී ස්ථාවර භුමි තත්ත්‍වයක් අඛණ්ඩව පවත්වා ගෙන යාමටත්, කිසිදු අහිතකර සිදුවීමක් වළක්වා ගත යුතු බවටත් දෙපාර්ශවය එකඟ වූ බව විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය වැඩිදුරටත් සඳහන් කළේය.
සාකච්ඡාවලදී, ඉන්දියානු නියෝජිත පිරිස ඉන්දීය විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශයහි අතිරේක ලේකම් (නැගෙනහිර ආසියාව)භාර විසින් මෙහෙයවන ලද අතර, චීන නියෝජිත පිරිස මෙහෙයවනු ලැබුවේ චීනයේ විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශයේ දේශසීමා සහ සාගර දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් විසින් බව ඉන්දියා නිවුස් නෙට්වර්ක් පවසයි.
