ආර්ථික අර්බුදයෙන් පසුව සංචාරක ව්‍යාපාරයේ කැපී පෙනෙන පුනර්ජීවනයක් දැකගත හැකියි – ASMET Sri Lanka හිටපු සභාපති රොහාන් අබේවික්‍රම
ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරක ව්‍යාපාරය යළි යථා තත්ත්වයට පත් වෙමින් තිබෙනවා – ASMET ශ්‍රී ලංකා වත්මන් සභාපති ප්‍රබුද්ධ ජයසිංහ
ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරක ව්‍යාපාරය තුළ ක්‍රියාත්මක වන ව්‍යාපාරය විශාල සංඛ්‍යාවක් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායන් (Small and Medium-sized Enterprises – SMEs) ලෙස වර්ගීකරණය කර ඇති අතර, ඔවුන් සමස්ත සංචාරක ආදායමට විශාල දායකත්වයක් සපයයි.
2005 දී ආරම්භ කරන ලද ASMET ශ්‍රී ලංකා, අවන්හල්, සේවා සපයන්නන්, ගමනාන්ත කළමනාකරණ සමාගම් සහ නවාතැන් සපයන්නන් වැනි සංචාරක ක්ෂේත්‍රයේ කොටස්කරුවන් විසින් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර අංශයේ බලගැන්වීම සඳහා නිර්මාණය කරන ලද සංවිධානයකි.
ශ්‍රී ලංකා සංචාරක ක්ෂේත්‍රයේ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයින් සංගමයේ (Association of Small and Medium Enterprises in Tourism – ASMET Sri Lanka) හිටපු සභාපති රොහාන් අබේවික්‍රම සහ වත්මන් සභාපති ප්‍රබුද්ධ ජයසිංහ, The Sunday Morning Business සමඟ සම්මුඛ සාකච්ඡාවකට එක්වෙමින් සඳහන් කළේ, බොහෝ සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර තවමත් ආර්ථික අර්බුදයෙන් යථා තත්ත්වයට පත්වෙමින් පවතින බවත්, තිරසාරභාවය / sustainability, ඩිජිටල්කරණය / digitalisation සහ අත්දැකීම් සහිත සංචාරක ව්‍යාපාරය / experiential tourism වැනි ධනාත්මක ප්‍රවණතා මධ්‍යයේ වඩා හොඳ ප්‍රවර්ධන උත්සාහයන් අවශ්‍ය බවත්ය.
පහත දැක්වෙන්නේ රොහාන් අබේවික්‍රම සහ ප්‍රබුද්ධ ජයසිංහ සමඟ කරන ලද සම්මුඛ සාකච්ඡාවය.
ආර්ථික අර්බුදයෙන් පසුව සංචාරක ව්‍යාපාරයේ කැපී පෙනෙන පුනර්ජීවනයක් දැකගත හැකියි – ASMET Sri Lanka හිටපු සභාපති රොහාන් අබේවික්‍රම
ශ්‍රී ලංකාවේ සමස්ත සංචාරක ආදායමට සංචාරක සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාරවල වර්තමාන දායකත්වය කුමක්ද ? එය අර්බුදයට පෙර මට්ටම් සමඟ සැසඳෙන්නේ කෙසේද?
2019 වසරේ වසංගතයට පෙර කාල පරිච්ඡේදයේදී, කුඩා හා මධ්‍යම පරිමාණ ව්‍යවසායකයින් ශ්‍රී ලංකාවේ සමස්ත සංචාරක ආදායමෙන් 60-70%කට පමණ දායක වී ඇති බවට ඇස්තමේන්තු කළ හැකියි. කෙසේ වෙතත්, 2022-2023 පශ්චාත් වසංගත කාලපරිච්ඡේදය තුළ, කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාරවල දායකත්වය සමස්ත සංචාරක ආදායමෙන් 40-50%ක් පමණ දක්වා අඩු වී ඇති බවට ඇස්තමේන්තු කළ හැකියි.
සංචාරක පැමිණීම් සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, 2019 දී රට සංචාරකයින් මිලියන 1.9ක් පිළිගෙන ඇති අතර, එමඟින් දළ වශයෙන් ඩොලර් බිලියන 4.4ක ආදායමක් උපයා ගෙන තිබුණා. මෙම සාර්ථකත්වය සඳහා කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කර තිබෙනවා. කෙසේ වෙතත්, 2020 දී සංචාරක පැමිණීම් 507,704 දක්වා පහත වැටුණු අතර ආදායම ඩොලර් මිලියන 682 දක්වා පහත වැටුණා. එය අවසානයේ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාරවලට දැඩි ලෙස බලපෑවා. 2022 දී පැමිණීම් 719,978 දක්වා යථා තත්ත්වයට පත් වූ නමුත් ආදායම ඩොලර් බිලියන 1.13ක් ලෙස අඩු මට්ටමක පැවතුනා. එයින් පෙන්නුම් කරන්නේ අර්බුදයට පෙර මට්ටම් හා සසඳන විට කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර අඛණ්ඩව අඩු කාර්ය සාධනයක් පෙන්නුම් කරන බවයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරක ක්ෂේත්‍රයේ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර සැලකිය යුතු අභියෝග සහ නැගී එන අවස්ථා යන දෙකටම මුහුණ දෙන බැවින් ඔවුන් වර්තමානයේ සන්ධිස්ථානයක සිටින බව පැවසිය හැකියි. අනුවර්තනය වීමට සහ නවෝත්පාදනය කිරීමට කැමති කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර සඳහා අවස්ථා ඉදිරිපත් කරන තිරසාරභාවය, ඩිජිටල්කරණය සහ අත්දැකීම් සහිත සංචාරක ව්‍යාපාරය දෙසට මාරුවීමක් කර්මාන්තය තුළ නිරීක්ෂණය කළ හැකියි. කෙසේ වෙතත්, මෙම අංශයේ ප්‍රකෘතිය පුළුල් ආර්ථික ස්ථාවරත්වය, රජයේ සහාය දක්වන ප්‍රතිපත්ති සහ ගෝලීය වෙළෙඳපොළ තුළ ආරක්ෂිත සහ ආකර්ශනීය සංචාරක අත්දැකීමක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රතිරූපය නැවත ගොඩනැගීමට අඛණ්ඩ උත්සාහයන් වැනි බාහිර සාධක මත ද රඳා පවතිනවා.
සංචාරක ක්ෂේත්‍රයේ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර වලින් කුමන කොටස දැනට මූල්‍ය දුෂ්කරතා හෝ ද්‍රවශීලතා ගැටලු වලට මුහුණ දී සිටිනවාද ? ඔවුන්ට මූල්‍ය ආධාර ලබා ගැනීමේදී පවතින බාධක මොනවාද?
අවාසනාවකට මෙන්, ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරක අංශයේ සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර බහුතරයක් වර්තමානයේ මූල්‍ය දුෂ්කරතා හෝ ද්‍රවශීලතා ගැටලු වලට මුහුණ දී සිටින අතර, ඇස්තමේන්තුගත ප්‍රතිශත 70-80% අතර පරාසයක පවතිනවා. ඔවුන්ට යථා තත්ත්වයට පත්වීම සඳහා විවිධ මූල්‍යකරණ යාන්ත්‍රණ හඳුන්වා දී ඇතත්, විශේෂයෙන් ප්‍රවේශ්‍යතාව, දැනුවත්භාවය සහ ඵලදායීතාවය අනුව ඇතැම් අභියෝග තවමත් පවතිනවා. මීට අමතරව, රජය විසින් මෙහෙයවනු ලබන මුලපිරීම්, ජාත්‍යන්තර ආධාර සහ පෞද්ගලික අංශයේ සහයෝගය සාපේක්ෂව අකාර්යක්ෂම වී ඇති බව නිරීක්ෂණය කළ හැකියි. නමුත්, සංචාරක අංශයේ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර සඳහා තිරසාර ප්‍රකෘතියක් සහතික කිරීම සඳහා වඩාත් ගැලපෙන විසඳුම් සහ වැඩි දියුණු කළ ප්‍රවේශයක් අවශ්‍යයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරක අංශයේ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර සඳහා රජයේ අනුග්‍රහය ලත් ප්‍රතිපත්ති ප්‍රතිසංස්කරණ යථා තත්ත්වයට පත්වීම සඳහා ඉතා වැදගත් වෙනවා. අවාසනාවකට මෙන්, නිලධාරිවාදී බාධක, දැනුවත්භාවය නොමැතිකම සහ ඉහළ ඇපකර අවශ්‍යතා වැනි අඩුපාඩු හේතුවෙන් ඒවායේ ප්‍රවේශ්‍යතාව සීමිතයි. එබැවින්, මූල්‍ය ආධාර වඩාත් අවශ්‍ය කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයින් වෙත ළඟා වන බව සහතික කිරීම සඳහා, විධිමත් ක්‍රියාවලීන්, වැඩිදියුණු කළ සම්බන්ධතා සහ සකස් කරන ලද ආධාරක යාන්ත්‍රණයන් හරහා මෙම බාධක ආමන්ත්‍රණය කිරීම අත්‍යවශ්‍යයි.
ප්‍රවේශ්‍යතාව / essential වැඩිදියුණු කිරීම මෙම අංශය සඳහා සැලකිය යුතු ඉදිරි පියවරක් ලෙස සැලකිය හැකියි. මන්ද එය සංචාරක අංශය නංවාලීම සඳහා තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කිරීමට රජයට මඟ පෑදිය හැකි අතර දිගුකාලීන ආර්ථික වර්ධනයක් ද ප්‍රවර්ධනය කරනවා.
මෑත කාලීන ප්‍රතිපත්ති ප්‍රතිසංස්කරණ සංචාරක ව්‍යාපාරයේ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාරවලට (විශේෂයෙන් බදුකරණය, බලපත්‍ර ලබා දීම හෝ විදේශ ආයෝජන දිරිගැන්වීම්) බලපා ඇත්තේ කෙසේද?
මෑත වසරවලදී සංචාරක අංශයේ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර සඳහා බලපාන ප්‍රතිපත්ති ප්‍රතිසංස්කරණ කිහිපයක් සිදු කර තිබෙනවා. අගය එකතු කළ බද්ද (Value-Added Tax – VAT) සහ අනෙකුත් බදු ඇතුළුව 18%ක් පමණ වන බදු, වඩාත්ම හදිසි ගැටලු වලින් එකක් ලෙස තිබෙනවා. මීට අමතරව, 10% ට වැඩි සේවා ගාස්තුවක් අය කිරීම සංචාරක කර්මාන්තයේ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර සඳහා සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කරනවා. මේ තත්ත්වය අනෙකුත් ආසියානු රටවල් සමඟ තරඟ කිරීමට දුෂ්කර කරනවා. එබැවින්, සංචාරකයින් රටින් පිටවන විට බදු මුදල් ආපසු ගෙවීමට රජය දිරිමත් කරන්නේ නම් එය ප්‍රයෝජනවත් විය හැකියි. එවැනි පියවරක් ගන්නේ නම් ඔවුන්ට ගුවන් තොටුපළේදී බිල්පත් සමඟ ඒවා යළි ලබා ගත හැකියි.
තවත් සැලකිලිමත් විය යුතු අංගයක් වන්නේ ගමනාන්ත කළමනාකරණ සමාගමේ (Destination Management Company – DMC) සංචාරක නියෝජිතයන් ය. බොහෝ ගමනාන්ත කළමනාකරණ සමාගම් රටට විදේශ විනිමය ආකර්ෂණය කර ගැනීම සඳහා කටයුතු කරන බැවින්, ඔවුන් අපනයන නැඹුරුවක් ඇති අය ලෙස පිළිගැනීමට ලක් කළ යුතුයි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සාධාරණ බදු ව්‍යුහයන් සමඟ ඔවුන්ට සහාය වීමේ අවශ්‍යතාවයක් පවතිනවා.
බලපත්‍ර ලබා දීම සම්බන්ධයෙන් ගත්විට, ජාතික සංචාරක ප්‍රතිපත්තිය සංචාරක අංශය තුළ තිරසාර භාවිතයන් අවධාරණය කරනවා. ගෝලීය තිරසාර ඉලක්ක සමඟ සමපාත වන පරිදි වගකිවයුතු පරිභෝජනය සහ නිෂ්පාදන රටා අනුගමනය කිරීම සඳහා පාර්ශ්වකරුවන්ට දිරිගැන්වීම් එමඟින් යෝජනා කරනවා. මෙම ප්‍රවේශය කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයින් ඔවුන්ගේ මෙහෙයුම්වලට තිරසාර භාවිතයන් ඒකාබද්ධ කිරීමට දිරිමත් කරන අතර, පාරිසරික හා සංස්කෘතික සංරක්ෂණය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා බලපත්‍ර අවශ්‍යතා කෙරෙහි ද බලපෑම් කළ හැකියි.
එපමණක් නොව, කොළඹ වරාය නගර ආර්ථික කොමිසම මගින් පාලනය වන කොළඹ වරාය නගර විශේෂ ආර්ථික කලාපය පිහිටුවීම මඟින් විදේශ ආයෝජන ආකර්ෂණය කර ගැනීම සඳහා සැලකිය යුතු දිරිගැන්වීම් ලබා දෙනවා. ඒ අතර වසර 40ක් දක්වා බදු නිදහස් කිරීම්, ව්‍යාපාරවල 100% විදේශීය අයිතිය සහ නම්‍යශීලී විදේශ විනිමය රෙගුලාසි ඇතුළත් වෙනවා. ව්‍යාපාර හිතකාමී පරිසරයක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා එවැනි දිරිගැන්වීම් සැලසුම් කර ඇති බැවින්, ජාත්‍යන්තර ආයෝජකයින් ආකර්ෂණය කර ගැනීමෙන් සංචාරක ව්‍යාපාරයට අදාළ ව්‍යවසායන් සඳහා ප්‍රතිලාභ ලබා දීමේ හැකියාව ඔවුන්ට තිබෙනවා. කෙසේ වෙතත්, සංචාරක කර්මාන්තයේ දේශීය කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර විධිමත් කිරීම සහ ආරක්ෂා කිරීම මෙම අංශයට වැදගත් වෙනවා.
ශ්‍රී ලංකාවේ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර සංචාරක ව්‍යාපාරවල තරඟකාරිත්වය සහතික කිරීම සඳහා කුමන ආකාරයේ නියාමන සරල කිරීම් අවශ්‍යද?
රුසියාව, ඉන්දියාව සහ චීනය වැනි විශාල වෙළඳපළවල සාර්ථකත්වයක් පෙන්නුම් කර ඇති රටවල් හතකට නිදහස් වීසා ප්‍රතිපත්තියක් ලබා දීමට රජය ගත් තීරණය කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයින් සාදරයෙන් පිළිගන්නවා. මෙම ප්‍රවේශය අනෙකුත් යුරෝපීය රටවලට මෙන්ම ඕස්ට්‍රේලියාවටද ව්‍යාප්ත විය යුතු බව අපි විශ්වාස කරනවා.
සරල කරන ලද බලපත්‍ර සහ ලියාපදිංචිය මූලික අවශ්‍යතාවයක් වන අතර, සංචාරක ව්‍යාපාරයට අදාළ සියලුම බලපත්‍ර සඳහා එක්-නැවතුම් මධ්‍යස්ථානයක් හඳුන්වා දීමෙන් නිලධාරිවාදී රතු පටි අඩු කිරීමේ අවශ්‍යතාවය ද එයට ඇතුළත් වන අතර, එමඟින් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයින්ට ලියාපදිංචි වී වේගයෙන් ක්‍රියාත්මක වීමට ඉඩ සලසනවා. තව ද, කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයින්ට වේගයෙන් යථා තත්ත්වයට පත්වීමට උපකාර කිරීම සඳහා ආර්ථික පසුබෑම් සහ අර්බුද ප්‍රතිචාර වැඩසටහන් අතරතුර මූල්‍ය සහන පැකේජ ක්‍රියාත්මක කිරීම වැදගත් බව අපි විශ්වාස කරනවා.
තවත් වැදගත් පියවරක් වන්නේ ප්‍රතිපත්ති තීරණ වලදී ඔවුන්ගේ ගැටලු විසඳා ගැනීම සහතික කිරීම සඳහා කැපවූ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර සංචාරක උපදේශක සභාවක් පිහිටුවීමයි. එමඟින් ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනයේදී ශක්තිමත් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර නියෝජනයක් සඳහා ඉඩ සැලසෙනවා.
අවසාන වශයෙන්, අලෙවිකරණ සහ ප්‍රවර්ධන සහාය දෘෂ්ටිකෝණයකින්, ජාත්‍යන්තර සංචාරක ව්‍යාපාරවල සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර විසින් පවත්වාගෙන යනු ලබන අත්දැකීම් සහ නවාතැන් සඳහා රජයේ අරමුදල් ප්‍රවර්ධනය වැඩි කිරීම සැලකිය යුතු අවශ්‍යතාවයක් ලෙස ASMET Sri Lanka දකිනවා.
ආර්ථික අර්බුදයෙන් පසු කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර ප්‍රමුඛ සංචාරක නවාතැන් අත්දැකීම් සඳහා ඇති ඉල්ලුම වැඩි වී ඇත්තේ කෙසේද?
ආර්ථික අර්බුදයෙන් පසුව, සංචාරක ව්‍යාපාරයේ කැපී පෙනෙන පුනර්ජීවනයක් ඇති වී ඇති අතර, එය නවාතැන් අංශයේ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර කෙරෙහි ධනාත්මක බලපෑමක් ඇති කර තිබෙනවා. 2023 දී, ශ්‍රී ලංකාව ආසන්න වශයෙන් මිලියන 1.3ක අමුත්තන් පිළිගත් අතර, එය සංචාරක කර්මාන්තයේ සැලකිය යුතු ප්‍රකෘතියක් පෙන්නුම් කරනවා.
ප්‍රධාන වශයෙන් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයින් විසින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන හෝටල්, ගෙස්ට් හවුස් සහ පරිසර හිතකාමී නවාතැන් වැනි අව්‍යාජ සහ සමීප නවාතැන් සොයන සංචාරකයින් වැඩි වැඩියෙන් සිටින බැවින්, මෙම පුනර්ජීවනය අද්විතීය සහ පුද්ගලාරෝපිත නවාතැන් අත්දැකීම් ලබා දෙන කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයින් සඳහා විශේෂයෙන් ප්‍රයෝජනවත් වී තිබෙනවා. එපමණක් නොව, කුඩා නවාතැන් සපයන්නන් සඳහා තිරසාරභාවය සහතික කිරීමේ වැඩසටහන් හඳුන්වාදීම ඔවුන්ගේ පිරිනැමීම්වලට වටිනාකමක් එක් කර ඇති අතර, පරිසර හිතකාමී සංචාරකයින් ද ආකර්ෂණය කර ගෙන තිබෙනවා.
මීට පෙර මහා පරිමාණ හෝටල් වලට පමණයි මෙම මුලපිරීම හිමි වුණේ. නමුත් දැන් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයින්ට තිරසාර භාවිතයන් සඳහා ඔවුන්ගේ කැපවීම පෙන්නුම් කිරීමෙන් ඔවුන්ගේ වෙළඳපළ ආකර්ෂණය වැඩිදියුණු කර ගැනීමට හැකියාව ලබා දෙනවා. සමස්තයක් වශයෙන්, ශ්‍රී ලංකාවේ පශ්චාත් අර්බුදකාරී සංචාරක භූ දර්ශනය, අව්‍යාජභාවය, පුද්ගලාරෝපිත සේවාව සහ තිරසාර භාවිතයන් වෙත සංචාරක ප්‍රවණතා මාරුවීම හේතුවෙන්, කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර ප්‍රමුඛ නවාතැන් අත්දැකීම් සඳහා සාපේක්ෂව වැඩි ඉල්ලුමක් ඇති කිරීමට හේතු වී තිබෙනවා.
ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරක ව්‍යාපාරය යළි යථා තත්ත්වයට පත් වෙමින් තිබෙනවා – ASMET ශ්‍රී ලංකා වත්මන් සභාපති ප්‍රබුද්ධ ජයසිංහ
කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර අංශයට බලපාන සංචාරක ව්‍යාපාරයේ වත්මන් ප්‍රවණතා මොනවාද?
ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරක අංශයේ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර, සංචාරකයින්ගේ පැමිණීම් වැඩි වීමත් සමඟ අතීත ආර්ථික අර්බුදවලින් යථා තත්ත්වයට පත්වෙමින් සිටිනවා. වත්මන් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර අංශයේ පවතින ප්‍රධාන ප්‍රවණතා අතරට තිරසාර සංචාරක ව්‍යාපාරය / sustainable tourism, ඩිජිටල්කරණය / digitisation සහ අද්විතීය දේශීය අත්දැකීම් / unique local experiences සඳහා ඇති ඉල්ලුම ඇතුළත් වෙනවා.
සංචාරක ක්ෂේත්‍රයට අත්‍යවශ්‍ය දායකත්වයක් සපයන සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර තවමත් පැවතුන ද, මෙම අංශයෙන් උපයන ආදායම තවමත් අර්බුදයට පෙර ආදායම් උත්පාදන මට්ටමට වඩා පහළ මට්ටමක පවතින බව සැලකිල්ලට ගැනීම වැදගත්. කෙසේ වෙතත්, සංචාරක පැමිණීම්වල වර්ධනය කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර සඳහා ද ධනාත්මක ප්‍රවණතාවක් පෙන්නුම් කරනවා.
කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර සඳහා සහාය වීම සඳහා බලපත්‍ර ලබා දීම, බදුකරණය සහ විදේශ ආයෝජන දිරිගැන්වීම් වැනි අංශ පුළුල් වෙමින් පවතින බව ද සැලකිය යුතු කරුණක්. මන්ද යත්, සරල බලපත්‍ර ලබා දීම, මූල්‍ය පහසුකම් සඳහා පහසු ප්‍රවේශය සහ තිරසාරභාවය සඳහා දිරිගැන්වීම් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර තරඟකාරිත්වය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා අවශ්‍යයි.
ඊට අමතරව, සංචාරකයින් වැඩි වැඩියෙන් අව්‍යාජ අත්දැකීම් සොයන බැවින්, නිවාස නවාතැන් / homestays සහ පරිසර හිතකාමී නවාතැන් / eco-lodges සඳහා ඇති ඉල්ලුම ඉහළ යමින් පවතිනවා. එය තිරසාර සංචාරක ව්‍යාපාරය සඳහා රජයේ සහයෝගය, කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර සඳහා සහතික කිරීම, පුහුණුව සහ අනුග්‍රහය ලබා ගැනීමට උපකාර කිරීම මගින් ද වැඩි දියුණු වෙනවා. බොහෝ සංචාරකයින් දේශීය සංස්කෘතිය අත්විඳීමට වැඩි වැඩියෙන් ආකර්ෂණය වන අතර, එය කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාරවලට, විශේෂයෙන් ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල ව්‍යවසායකයින්ට ප්‍රතිලාභ ලබා දෙනවා.
මෑතකදී හඳුන්වා දුන් ප්‍රතිපත්ති අර්බුද කළමනාකරණය, තිරසාර සංචාරක ව්‍යාපාරය සහ මූල්‍ය ස්ථාවරත්වය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරනවා. සහයෝගී ප්‍රතිපත්ති ප්‍රතිසංස්කරණ පවතින අතර, නිලධාරිවාදය සහ දැනුවත්භාවය නොමැතිකම හේතුවෙන් සංචාරක අංශයේ බොහෝ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාරවලට ඒවායේ ප්‍රවේශ්‍යතාව බොහෝ විට අභියෝගාත්මකයි. එබැවින්, සේවා සැපයීමේදී අදාළ බලධාරීන් සම්බන්ධ කළ යුතුයි. කෙසේ වෙතත්, ක්‍රියාවලීන් සරල කිරීම සඳහා දැනට උත්සාහයන් ක්‍රියාත්මක වෙමින් පවතිනවා.
සංචාරකයින්ගේ පැමිණීම සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි වන විට, විශේෂයෙන් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාරවලට බලපාන කිසියම් නැගී එන අභියෝග තිබේද?
අවාසනාවකට මෙන්, බොහෝ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර තවමත් ද්‍රවශීලතා ගැටලු වලට මුහුණ දෙනවා. ඒ අතර රජය විසින් සපයනු ලබන පහසුකම් සහ තිරසාර සංචාරක සහතික කිරීම් සහ මූල්‍ය මෙවලම් ඇතුළු ජාත්‍යන්තර වැඩසටහන් තිබෙනවා. ඒවා යථා තත්ත්වයට පත්වීමට උපකාරී වෙනවා. කෙසේ වෙතත්, විධිමත් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර ආදායම 2019 පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයට පෙර කාලයට වඩා බෙහෙවින් අඩු යි. ඵලදායී අලෙවිකරණ ව්‍යාපාර නොමැතිකම වැනි සීමාවන් හේතුවෙන්, විධිමත් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර අංශය පහළ ව්‍යාපාර මට්ටම් අත්විඳිමින් සිටිනවා. විශේෂයෙන් ඔවුන් විසින් සිදු කරන ලද සැලකිය යුතු ආයෝජන සැලකිල්ලට ගත් විට (මේ වන විටත්) කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර නවාතැන් අංශය වඩාත් දැඩි ලෙස බලපෑමට ලක්ව තිබෙනවා.
Booking.com විසින් සීගිරිය ‘ලොව වඩාත්ම සාදරයෙන් පිළිගන්නා නගරය’ ලෙස නම් කර තිබෙනවා. එය ධනාත්මක තත්ත්වයක්. නමුත් බොහෝ සංචාරකයින් තනිවම ගමන් කිරීම සහ අවිධිමත් අංශය (විශේෂයෙන් ත්‍රිරෝද රථ රියදුරන්) සමඟ කටයුතු කිරීම කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාරවලට සැලකිය යුතු බලපෑමක් කරනවා. ඇතැම් අවස්ථාවලදී, බලපත්‍ර ලබා දීම ඵලදායී ලෙස අධීක්ෂණය කිරීම සහ වත්මන් බදු ව්‍යුහයන් මග හරින කර්මාන්තයේ අනවසර ක්‍රියාකරුවන් සොයා බැලීම සඳහා ශ්‍රී ලංකා සංචාරක සංවර්ධන අධිකාරියට ප්‍රමාණවත් පිරිස් නොමැති බව නිරීක්ෂණය කළ හැකියි. තවද සමහර විට, බලපෑම් කරන්නන් නේවාසිකාගාරවල රැඳී සිටීම වැනි පහත් මට්ටමේ සංචාරක ව්‍යාපාරය / low-end tourism පමණක් ප්‍රවර්ධනය කිරීමට ද පෙළඹෙන අතර, එමඟින් බලපත්‍රලාභී නවාතැන් සහ බලපත්‍රලාභී ප්‍රවාහනය සහිත විධිමත් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාරවලට ප්‍රතිලාභ අහිමි වෙනවා.
ශ්‍රී ලංකා සංචාරක ව්‍යාපාරය ගෝලීය අලෙවිකරණ ව්‍යාපාරයක් දියත් කරන්නේ නම්, එය කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර අංශය සංචාරකයින්ට සපයන නිෂ්පාදන සහ සේවා ප්‍රවර්ධනය කරනු ඇති. සංචාරක ප්‍රවර්ධන අධිකාරියේ මිනිස් බලය වැඩි කිරීම මෙන්ම කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර විධිමත් කිරීම වඩා හොඳ ව්‍යාපාරික පරිසරයකට මග පාදනු ඇති බව ASMET Sri Lanka අදහසයි.
Sri Lanka’s tourism SMEs at a crossroads ASMET Sri Lanka Immediate Past President Rohan Abeywickrema and incumbent President Prebudda Jayasinghe යන ශීර්ෂපාඨය යටතේ ‘නෙලී මුණසිංහ’ විසින් themorning.lk හි 2025 පෙබරවාරී 16 වැනිදා ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද ලිපියක සිංහල පරිවර්තනයකි.
මෙම ලිපිය හෙක්ටර් කොබ්බෑකඩුව ගොවිකටයුතු පර්යේෂණ හා පුහුණුකිරීමේ ආයතනය / HARTI විසින් DevPro Guarantee Limited හි මූල්‍ය ප්‍රතිපාදන මත ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන ‘ක්ෂුද්‍ර, කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ කාන්තා ව්‍යවසායකයින් අතර ධාරිතාව ගොඩනැගීම සහ ජාලකරණය හරහා ව්‍යාපාරික අවස්ථා සහ කර්මාන්ත සම්බන්ධතා ප්‍රවර්ධනය කිරීම’ නම් වැඩසටහන මඟින් ‘ ලබා දෙන ලද ලිපියකි.
