අලි මිනිස් ගැටුම් වැළැක්වීම සඳහා අලි ඇතුන් අල්ලා ගැනීම හෝ එළවා දැමීම සිදු කරන ප්‍රදේශවල අසාමාන්‍ය ක්‍රියාකාරකම් වාර්තා වන බව සත්ව ජනගහන මානුෂීය කළමනාකරණය පිළිබඳ පශු වෛද්‍යවරුන්ගේ සංගමයේ (Association of Veterinarians for Humane Management of Animal Population) උපදේශක වෛද්‍ය චමිත් නානායක්කාර පැවසීය.
පිටව යාම ප්‍රතික්ෂේප කරන අලි ඇතුන් රැසක් ඔයාමඩුව ජාතික පශු සම්පත් සංවර්ධන මණ්ඩලයේ (NLDB) ගොවිපළේ සිරවී සිටින බව ඔහු හෙළි කළේය.
“මෙම ප්‍රදේශයේ සිරවී සිටින අලින්ගේ පහර දීමකට ලක් එළදෙනක් මැරිලා තියෙනවා. අලි එළවා දැමීම ප්‍රායෝගික නැහැ, අලි මිනිස් ගැටුමට විසඳුම ඒක නෙවෙයි. අලි නැවත ඒ පැත්තට එනවා. එළවා දැමූ පසු පවා ඔවුන්ගේ වාසස්ථාන එයයි. විල්පත්තු ජාතික වනෝද්‍යානයට අලි ඇතුන් එළවා දැමූ පසු එහි තිබෙන ආහාර මෙතරම් විශාල රංචුවකට ප්‍රමාණවත් වන්නේ නැහැ. ඒ නිසා මේ අලි මැරෙන්න පුළුවන්. අලි එළවා දමන්නට රතිඤ්ඤා දැල්වීම අලින්ට හානි කරයි. අලි ඇතුන් ශබ්දයෙන් බිහිරි විය හැකි අතර සමහරුන්ට අන්ධභාවයට හෝ තුවාල වීමට පවා පුළුවන්.
“ රතිඤ්ඤා භාවිතය නිසා රංචුවේ සිටින අලි ඇතුන් ආබාධිත තත්ත්වයට පත්වී දුක් විඳිය හැකියි. අලුත උපන් පැටවුන් බියෙන් පලා යන විට මිය යා හැකියි. රතිඤ්ඤා පත්තු කරමින් අලි ඇතුන් ජාතික වනෝද්‍යානවලට එළවා දැමීමට කිහිප වතාවක්ම උත්සාහ කළත් එය සාර්ථක වී නැහැ. විල්පත්තු ජාතික වනෝද්‍යානයට අලි පළවා හැරීමට පසුගියදා ගත් තීරණය උතුරුමැද පළාතේ රජයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරීන් රජය සනසාලීම සඳහා මෙතෙක් ගත් නොසැලකිලිමත්ම තීරණයයි.
“අලි-මිනිස් ගැටුම පටන් ගත්තේ මේ ආණ්ඩුව යටතේ නෙවෙයි. පොල් හිඟය සහ වඳුරු සහ රිලා ගහනය වැඩිවීම මේ පාලනය යටතේ පමණක් අත්විඳින ලද්දක් නොවෙයි. ඒ නිසා ආණ්ඩුවට ආවේගශීලී තීරණ ගැනීමේ අවශ්‍යතාවක් නැහැ. සත්ත්ව හා වෘක්ෂලතා ආරක්ෂක ආඥාපනත යටතේ ජාතික ප්‍රතිපත්තියකට අනුව අදාළ තීරණ ගත යුතුයි” ආචාර්ය නානායක්කාර මහතා වැඩි දුරටත් පැවසීය.
“පළමුව සත්ත්ව හා වෘක්ෂලතා ආරක්ෂක ආඥාපනත යටතේ ලේකම් කාර්යාලයක් පිහිටුවිය යුතුයි. මෙම ලේකම් කාර්යාලය හරහා පශු වෛද්‍යවරුන්, පරිසරවේදීන්, සත්ත්ව විද්‍යාඥයන් ඇතුළු අදාළ සියලුම සත්ව සුබසාධන සංවිධාන සමඟ සාකච්ඡා කර ජාතික ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක කළ යුතුයි. ජාතික ප්‍රතිපත්තියක් ඇති කිරීමෙන් පසු මිනිස් සත්ව ගැටුමට විසඳුම් ස්වභාවිකවම මතු වෙවි. වගා විනාශයට පිළියම් යොදන ලෙස කෘෂිකර්ම අමාත්‍ය කේ.ඩී.ලාල්කාන්ත ගොවීන්ට යෝජනා කර ඇති බැවින් හදිසියේ හෝ සතුන් මැරීමට අවශ්‍ය නැහැ.
“තත්වය කළමනාකරණය කිරීමට මාර්ග සිතියමක් සකස් කළ යුතුයි. මේ හරහා රජයට ප්‍රතිපත්තියට අනුව ක්‍රියා කළ යුතු ආකාරය පිළිබඳව ජනතාවට උපදෙස් දිය හැකියි. ගැටුම ඵලදායි ලෙස කළමනාකරණය කිරීමට රජය වගකිවයුතු ක්‍රියාමාර්ග ගත යුතුයි,” සත්ව ජනගහන මානුෂීය කළමනාකරණය පිළිබඳ පශු වෛද්‍යවරුන්ගේ සංගමයේ උපදේශක වෛද්‍ය චමිත් නානායක්කාර වැඩි දුරටත් පැවසීය
