ඉහළ ඡායාරූපය – අන්තෝනියෝ ඔහු බේරා ගැනීමට උදව්වූ ගොවීන් පිරිසක් සමඟ
බ්‍රසීලයේ ඈත වැසි වනාන්තරයක දුරස්ථ වනගැබක් මැද අතරමංව හුදෙකලා වූ අන්තෝනියෝ සෙනා (Antonio Sena) අඩුතරමින් ජීවිතයේ වඩාත් බියකරුවන්නේ කුමක්ද? යන්න තේරුම් ගත්තේය.
”මහා ඇමසන් වනය මැද ගොදුරු ලුහුබඳිමින් සැරිසරන බියකරු සතුන්-දකුණු ඇමෙරිකානු ජගුවරයන් (jaguars) කිඹුල්ලු සහ ඇනකොන්ඩාවන්”
එහෙත් එවැනි බියකරු වනගැබක අතරමංව සිටි තිස්හය හැවිරිදි ගුවන් නියමුවා මරණීය අනතුර ගෙනෙන වනසතකුගේ ඊළඟ ගොදුර තමා බවට පත්වීමට තිබුණ ඉඩකඩ සම්බන්ධයෙන් බියපත් නොවීය. ඒ වෙනුවට ඔහුටත් සිදුවූයේ අහරක්-ජලබිඳක් සහ සැතපීමට තැනක් සොයා ඇවිද යාමටය.
අන්තෝනියෝ සෙනා ඇමසන් වනය මැද හුදෙකලා වූයේ ඔහු පදවමින් සිටි ගුවන්යානය අනතුරකට ලක්ව එහි කඩා වැටීමෙනි. තමා බේරාගනු ලැබීමට කලක් ගතවනු ඇතැයි ඔහු බියපත්ව සිටියේය.
කෙසේවුවද අන්තෝනියෝ එක් දෙයක් තේරුම් නොගත්තේය. එනම් කුසගින්න නිවාගැනීම සහ ආරක්ෂාව සඳහා මාසයකට අධික කාලයක් සටන් වැදීමට ඔහුට සිදුවිය හැකි බවය.
ගුවන් අනතුර
”මේ ඩේ,මේ ඩේ,මේ ඩේ……පපා, ටැංගෝ, ඉන්දියා, රෝමියෝ, ජුලියට් පහතට වැටෙමින් තියෙනවා…” අන්තෝනියෝගේ අවසන් රේඩියෝ පණිවුඩය ආරම්භවන්නේ එවැනි ප්‍රකාශයකිනි.
පසුගිය ජනවාරි මාසයේ දිනක අන්තෝනියෝ තනිවම එම ගුවන්යානය පදවාගෙන යමින් සිටියේ ඈත ප්‍රදේශයක පිහිටි පතලකට අවශ්‍ය සැපයුම් තොගයක් රැගෙනය. එහෙත් ඇමසන් වනයට ඉහළින් පියාසර කරමින් තිබියදී යානය බරපතල යාන්ත්‍රික දෝෂයකට මුහුණ දුන්නේය.
”මගේ යානය හදිසියේම ක්‍රියාවිරහිත වුණා. මට යානය වනාන්තරය මැද ගොඩබෑමට සිදුවුණා” අන්තෝනියෝ බීබීසී ලෝක සේවයට සඳහන් කළේය.
වන මැද තුරු මුදුන්හි ගැටුණු යානය එහි අතු රිකිලි කඩාබිඳ හෙළමින් පොළොවට පතිතවෙමින් තුබුණු අතර කෙසේවුවද සිය ‘සෙස්නා’ යානය (Cessna) ඇමසන් ගංගාවෙන් උතුරු දෙසින් පිහිටි ජනාවාසයක් නොවූ කලාපයක ස්ථානගත කර ගැනීමට අන්තෝනියෝ සමත්විය.
අන්තෝනියෝ මරණින් ගැලවුණු නමුත් එය ඔහු මුහුණදුන් ප්‍රශ්නාවලියක ආරම්භය විය. කැඩී බිඳුණු යානය පුරා ඉන්ධන විසිර තිබුණි.
”යානයේ තත්ත්වය බිහිසුණු වුණා. ඒ නිසා පවතින අනතුර මම තේරුම්ගත්තා”
යානය සිය නවාතැන ලෙස යොදාගැනීම අනතුරුදායක විය. එබැවින් අසල තැනක රැඳීසිටීම ඔහුගේ තීරණය විය.ඒ අතරම තම අවසන් පණිවුඩය ලැබ ඔහු බේරාගැනීම සඳහා කණ්ඩායමක් පැමිණෙමින් ඇත යන්න අන්තෝනියෝගේ බලාපොරොත්තුව විය..
”වනාන්තරය තුළ ජීවිතය රැකගැනීමට මට උදව්කර ගන්න පුළුවන් හැමදෙයක්ම මම පාවිච්චි කළා”
”මම මුලින් හිතුවේ-වැහි වනාන්තරය ඇතුළේ මට දවස් පහත්-අටත් අතර කාලයක් ඉන්න සිදුවේවි කියලයි. එය බේරාගැනීමේ කණ්ඩායමකට සෝදිසි මෙහෙයුමකට ගතවෙන කාලයක්”
නමුත් සතියක් ගතවීත් අන්තෝනියෝගේ උදව්වට කිසිවකු පැමිණියේ නැත.
හුදෙකලා ගමනක්
තමා ආදරය කරන තැනැත්තන් නැවත දැකගැනීමටනම් ගුවන්යානය අත්හැර දමා සිය ආරක්ෂාව පතා ගමන් ආරම්භ කිරීමට උත්සාහ ගත යුතු බවට අන්තෝනියෝ තීන්දු කළේය.
”මම තේරුම්ගත්තා – ඔවුන් මා සොයා නොගත්බව. ඒනිසා ගුවන්යානය අත්හැරදමා එතැනින් පිටවී මගේ පවුලේ සාමාජිකයන් සොයා ගමන් ගැනීම සුදුසු බව මම තීරණය කළා”
ගමන ආරම්භ කෙරුණේ උදෑසනකය. දවසේ පළමු හිරුරැස් දහරා වනපෙත මත පැතිරයමින් තිබියදී එම හිරු එළියෙන් පාර සොයාගත් අන්තෝනියෝ ළඟම පිහිටි ජනාවාසයක් පිළිබඳ සිහින මවමින් අධිෂ්ඨානශීලී එහෙත් දුෂ්කර ගමනකට මුල පිරුවේය.
”මම තීන්දු කළා-නැගෙනහිර පැත්ත බලා ගමන් ගැනීමට. නැගෙනහිර දිසාව තීන්දුකලේ හිරුඋදාව අනුව. මම හැම උදෑසනකම පැයදෙකත් -හතරත් අතර කාලයක් ඇවිද ගියා”
”උදේ ගමනෙන් පස්සේ මට සිද්ධවුණේ රාත්‍රිය සැලසුම්කර ගැනීම. රැඳී ඉන්න තැනක් හදාගැනීම සහ ගිනිමැලයක් ගසා ගැනීම”
ඇමසන් යනු කිසිදු ප්‍රවාහන හෝ සන්නිවේදන පහසුකමක් නැතිව හදිසියේ හුදෙකලා වූ තැනැත්තකුට අනතුරුදායක ස්ථානයක් වන නමුත් තමා සතු සීමිත කුසලතා උපයෝගී කරගනිමින් ජීවිතය රැකගැනීමේ ඉඩකඩ සලසා ගැනීමට අන්තෝනියෝ ඉගෙන තිබුණි.
”මගේ ගුවන් නියමු වැඩසටහනට අදාළ, එහි කොටසක් හැටියට මම වනාන්තරයක දී ආරක්ෂාව සලසාගන්න හැටි පුහුණුකෙරෙන පාඨමාලාවක් සම්පූර්ණ කරලා තියෙනවා”
”ඒ වගේම, මම උපන්නෙත්, ජීවත්වන්නෙත් ඇමසන් වන්නන්තරයේ”
අන්තෝනියෝ වැසි වනාන්තරය ආසන්නයේ ප්‍රත්‍යන්ත ප්‍රදේශවල ජීවත්වෙන මිනිසුන්ගෙන් කරුණු ඉගෙණීමට කාලය වැයකර තිබූ තැනැත්තෙකි. එමගින් ලද තොරතුරු වන්නේ ජීවිතය සහ මරණය අතර වෙනස හඳුනාගනු ලැබීම විය හැකිය..
”මම මට ලද හැම අවස්ථාවකම කැමති වුණේ එම කලාපයේ ජීවත්වෙන මිනිසුන් සමඟ කතාබස් කිරීමට. අපට ඔවුන්ගේ බොහෝදේවල් ඉගෙනගන්න තියෙනව”
කුසගින්නට වනපල සහ කුරුළු බිත්තර
ජීවිතය ආරක්ෂා කරගැනීම සඳහා ඇති සිය කුසලතාව මගින් අන්තෝනියෝට පළමුව අවශ්‍යකරන ලද්දේ ආහාර සොයාගැනීම සඳහා එම හැකියාවේ උදව් ලබාගැනීමය. ඔහු වනගැබ තුළට අවධානය යොමු කළේය.
”මම මගේ ජීවිතකාලය තුළ දැක නැති පළතුරු වර්ග මම දැක්කා. නමුත්,මම මුලින්ම නිරීක්ෂණය කළා-වඳුරන් එම පලාවැල කනවද කියල” අන්තෝනියෝ පවසයි.
”ඒ අනුව මම තීන්දුකළා-වඳුරන් ඒවා කනවානම් මටත් කන්න පුළුවන් කියල”
ඔහුට අවස්ථා කීපයකම කොකෝවා කෑමට සිදුවිය. එහෙත් පළතුරු පමණක් නොව වෙනත් ආහාරයක් සොයාගැනීම අන්තොනියෝගේ ඊළඟ උවමනාව විය.
පියාසර නොකරන ‘එමූ’ (emu) වැනි කුරුළු වර්ගයකට අයත් ”එම නිල් පැහැති විශාල බිත්තර” වරින්වර සොයාගැනීමට අන්තෝනියෝ සමත්විය.
”බිත්තර කියන්නේ බිත්තර. ප්‍රෝටීන් සහිතයි. ඒ අවස්ථාවේ මට ප්‍රෝටීන් අවශ්‍ය කළා. මම ඒ බිත්තර බිඳගෙන අමුවෙන්ම බිව්වා ”
ගොදුරුසොයන බියකරු සතුන් මගහැරීම
සිය ගමනේ දී ජීවිතය පවත්වා ගැනීමට අවශ්‍ය ආහාර සොයා ගැනීමට අන්තෝනියෝ සමත් වුවද, ඔහුගේ ඊළඟ අභියෝගය වූයේ ගොදුරු සොයමින් ඇමසන් වනගැබ නිවහන කරගත් එම වනගැබ සැරිසරන යෝධ බියකරු සතුන්ගේ දිවා ආහාරය බවට තමා පත්නොවී ඔවුන් මගහැර ආරක්ෂා වීමය.
”මම ගමන නතරකරමින් මගේ නවාතැන පිළියෙළ කර ගැනීමේ දී හැමවිටම තෝරාගත්තේ කඳු මුදුනක්” ඔහු විස්තර කළේය.
”ඇනකොන්ඩා, ජගුවර් සහ කිඹුලන්ට වතුරත් එක්ක තියෙන්නේ ලොකු සම්බන්ධයක්. ඒ නිසා මම වතුර රැඳුන තැන් නවාතැන හැටියට තෝරාගත්තේ නැහැ”
එපමණක් නොව වනය ඔස්සේ ගමන් ගනිමින් සිටිද්දී නොයෙක් ශබ්ද නැගීමටත් අන්තෝනියෝ වගබලා ගත්තේය.
තමාට අනතුරක් එල්ලවිය හැක්කේ තමා ගමන් ගන්නාවිට නැගෙන ශබ්දවලින් නොව තිගැස්සුණ වනසතකුගේ හදිසි ප්‍රහාරයකින් බවත් ඔහු තේරුම්ගෙන සිටියේය.
බලාපොරොත්තු සපලවීම
අන්තෝනියෝ සතු සුරක්‍ෂිතවීමේ කුසලතා ඵලලදරන ලද නමුත් ඔහුගේ සිරුරේ බර විශාල මට්ටමින් ක්ෂයවෙමින් තිබුණි.
ඒ සමඟ සිය ගුවන්යානයේ සුන්බුන් හැරදමා ගමන් ආරම්භකොට සති කීපයක් ගෙවීයමින් පැවතුණි.
එහෙත් සිය ගමනේ තිස්හයවෙනි දිනයේ අන්තෝනියෝට කුඩා සංඛ්‍යාවකින් යුත් මිනිසුන් කණ්ඩායමක් මුණගැසුණි.
”වනාන්තරය ඔස්සේ පෙරට ඇවිදයමින්, කඳු නගිමින් සහ බසිමින් ගංගා තරණය කරමින් හුදෙකලා බිම්කඩකට ළඟා වූ අවස්ථාවේ මට හදිසියේම වනයේ ඇටවර්ග එකතුකිරීමට පැමිණ සිටි බ්‍රසීල ජාතික මිනිසුන් කණ්ඩායමක් මුණ ගැසුණා.
පළමුව එම මිනිසුන් කණ්ඩායම අන්තෝනියෝගේ ඇස නොගැටුණි. එවිට ඔහු කරන ලද්දේ එම මිනිසුන් විසින් නගනු ලබන ශබ්ද අනුව එම හඬ සොයා ඔවුන් සිටින ස්ථානය සොයා ගෙන යාමය.
”ඔවුන් වැඩකරන හඬ මට අසන්නට ලැබුණා”
අන්තිමේදී අන්තෝනියෝ මුහුණ දී සිටි දීර්ඝ වූ දුෂ්කර කාල පරිච්ඡේදය නිමවීමේ මොහොත උදාවෙමින් තිබුණි.
Text by – bbc
