මා දන්නා ත‍්‍රිරෝද රථ රියදුරෙකු තමන්ගේ ත‍්‍රිරෝද රථයෙහි පිටුපස ”ඔබට සතුටුයිද දැන්” යනුවෙන් වැකියක් ප‍්‍රදර්ශය කර තිබුණි. හිටි හැටියේ ඔහුට එවන් අදහසක් පහළ වූයේ මන්දැයි මා විමසූ විට ඔහු මා සමඟ පැවසුවේ මෙවැන්නකි.
”ත‍්‍රීවිලර් එකේ කාටත් පේන තැනක මේ වගේ දෙයක් ප‍්‍රදර්ශනය කරනකොට බලන අයගෙ අවධානය එ් දිහාට යොමු වෙනවා. එතකොට වාහනේට ඇස්වහ කටවහ වදින එක අඩු වෙනවා. මට මේ කතාව කිව්වේ මගෙ යාළුවෙක්. එ් හින්ද මාත් මේ දේ කළා”
අද මාර්ගවල දක්නට ලැබෙන රථවාහන අතුරින් බස් රථ, ලොරි රථ සහ ත‍්‍රිරෝද රථවල පිටුපස ප‍්‍රදර්ශනය කරන නොයෙකුත් වැකි අපට හොඳින් හුරුපුරුදු ය. එහෙත් මෝටර් රථ සහ වෑන් රථවල එවැනි වැකි දක්නට නැති තරම් ය.
ඉහත සඳහන් කළ ලොරි, බස් සහ ත‍්‍රිරෝද රථ අතරිනුදු මෙම වැකි වැඩිපුරම දැකිය හැක්කේ ත‍්‍රිරෝද රථවල බව කාටත් නොරහසකි. එමෙන්ම එම වැකිවලින් පැවසෙන කරුණුවල සැලකිය යුතු සමාජ සබැඳියාවක් ද තිබේ. එ් එ්වා ද එක්තරා අන්දමක සන්නිවේදන මාධ්‍යයක් බැවිනි.
”මගේ රටට දළදා හිමි සරණයි”, ”මෙත් මල් පිබිදේවා”, ”බුදු සරණයි! දෙවි පිහිටයි!” මේ ආදී ආගමික හා ආගමික නොවන ආශිංසන සහිත වැකි බොහෝ ත‍්‍රිරෝද රථවල සුලබව දක්නට ලැබේ.
ඉහත සඳහන් ආගමික ආශිංසන හැරුණු විට පිරුළු සහ උපදේශන වැකි ද සමහර ත‍්‍රිරෝද රථවල දක්නට ලැබේ. ”ඉවසල ඉවසල බැරිම තැන – එතනයි ඉවසිය යුතුම තැන”, ”දෙවියන් පා තැබීමට අකමැති තැන මෝඩයෝ පිනුම් ගසති” “සොබා දහමට නොවන අවනත ලොවේ කිසිවක් නෑ” එවන් වැකි කිහිපයකි.
මේ අතර ”ජීවිතේ මල් අම්මා ඉන්න කල්”, ”හිටියොත් හොඳට හැදී දෙවියොත් නමට වඳී” වැනි සදාචාරාත්මක පණිවිඩ ද ඇතැම් ත‍්‍රිරෝද රථවල දැකිය හැක.
මේ අතර තවත් ත‍්‍රිරෝද රථවල පොදු සමාජය වෙත හා සමාජයේ ඇතැම් කොටස් වෙත එල්ල වන විවේචන ද දක්නට ලැබේ. ”මේ කවුරුත් බලන් ඉන්නෙ වරදින තුරු අපිට”, ”ගොළුවන් වුණත් කතා කරයි ඇති දාට – කතා කරන උන් ගොළුවෙයි නැති දාට”, ”දෙයියො දෙනකොට භූතයො රවනවා”, ”අපේ නයි අපිවම කයි” ආදිය එවැනි වැකි කිහිපයකට නිදසුන් ය.
පේ‍්‍රමයෙන් පරාජිත වීම ආදී පෞද්ගලික සංසිද්ධීන් මුල්කොට ගත් සමාජ විරෝධතා වැකි ද ඇතැම් ත‍්‍රිරෝද රථවල දක්නට ලැබේ. ”සල්ලි ගස්වල හැදුණොත් කෙල්ලො වඳුරන්ටත් ලව් කරයි”, ”පේ‍්‍රමය අන්ධ මුත් පේ‍්‍රමවන්තයා අන්ධ විය යුතු නැත”, ”ඇය යන්න ගියා මැකිලා” යන්න එවැනි වැකි සඳහා නිදසුන් ය.
මේ අතර සමාජය පිළිබඳව ඇති සියුම් ද්වේශයක් පළ කරන වැකි ද බොහෝ ත‍්‍රිරෝද රථවල දක්නට පුළුවන. ”ඔබේ ඊර්ෂ්‍යාව මගේ දියුණුවයි” යන්න එවන් එක් වැකියකි. ”ඇස් වහ නෑ – කටවහ නෑ”, ”කෝ පුතේ යාළුවො – සල්ලි තියනකල් විතරයි තාත්තේ” යනුවෙන් සමහරු තම ත‍්‍රිරෝද රථ පිටුපස ප‍්‍රදර්ශනය කරති.
මීට අමතරව හුදු හාසයෝත්පාදක වැකි ද ඇතැම් ත‍්‍රිරෝද රථ පිටුපස තිබෙනු දක්නට ලැබේ. ”මල්ලි හරි මල්ලි”, ”බඩුම තමයි”, ” ඕං අපි රූං ගාල ගියා” “මම්මා නෝ පප්පා නෝ” ආදී වැකි එ් සඳහා උදාහරණ ලෙස දැක්විය හැක.
සමහර ත‍්‍රිරෝද රථවල සෙසු රියදුරන් සඳහා දෙන පණිවිඩ ද සඳහන් කොට තිබෙනු දක්නට ලැබේ. ”වද්දන්න එපා ගත්තෙ අමාරුවෙන්”, ”වරදක් කළත් සිතකින් නොවේ”, ”මා පසුකර යන ඔයාට සම්මා සම්බුදු සරණයි!”, ”පුංචි කමට දඟ කළාට චණ්ඩි නෑ අනේ” ඉන් කිහිපයකි.
මීට අමතරව තම සිත් තුළ කැකෑරෙන භාව ප‍්‍රකාශන ද මෙම වැකි අතර දක්නට ලැබේ. ”අසරණයාට දුකම තමයි”, ”මාවතේ ජීවිතේ”, ”කොහේ ගියත් හවසට ගෙදර” වැනි වැකි අතරේ ” , “දරන්න බෑ මෙවැනි දුකක් දෙයියො දෙන්නෙ නැද්ද යමක්” , “මේ විදිහට නම් ජීවත් වෙලා මොකට ද?” වැනි නිෂේධනාත්මක වැකි ද දක්නට ලැබේ.
තත්ත්වය මෙසේ වුවද අප රටේ ක‍්‍රියාත්මක වන මෝටර් රථ ප‍්‍රවාහන ආඥපනතට අනුව නිෂ්පාදනය කරන ලද කිසිදු රථයක මෝටර් රථ කොමසාරිස්වරයාගේ නීත්‍යානුකූල අවසරයකින් තොරව මෙබඳු කිසිදු සඳහනක් කිරීම සපුරාම නීති විරෝධීය. මේ සම්බන්ධයෙන් නීතිය ක‍්‍රියාත්මක කළ අවස්ථා තිබේදැයි මම පොලිස් රථවාහන මූලස්ථානයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරියෙකුගෙන් විමසා සිටියෙමි. එවිට ඔහු කියා සිටියේ මෙවැන්නකි.
”දවසින් දවසම මේ රටේ පාරවල් හා වාහන වැඩි වෙනවා. නමුත් ඊට සමානව රථ වාහන පොලිසියේ නිලධාරින් වැඩි වෙන්නෙ නෑ. තවමත් මුළු රටේම රථවාහන රාජකාරිවල යෙදෙන්නේ නිලධාරින් දහ දාහක විතර ප‍්‍රමාණයක්. දැනට එ් අයට පැවරිලා තියෙන රාජකාරි අනුව ඔය දේවල් නීති විරෝධී වුණත් ඕවා ගැන හිතන්න වෙලාවක් නෑ. මොකද මීට වඩා බරපතල රාජකාරි ඕන තරම් තියෙන නිසා”
කෙසේ හෝ කාන්තාවන් කෙරෙහි වූ කිසියම් විරෝධතාවක් සහිත වැකියක් එක් ත‍්‍රිරෝද රථයක පිටුපස තිබී කියැවීමට මට හැකි විය. බැලූ බැල්මටම කිසියම් අශ්ලීල බවක් පළ කළ ද එයින් පැවසුණේ කතුන් ප්රතික්ෂේප කළද මෙලොව පැවැත්ම සඳහා ස්ත‍්‍රී පුරුෂ එක්වීමක අවශ්‍යතාව කිසිසේත් ප්රතික්ෂේප කළ නොහැකි බව ය. එ් වැකිය වූයේ ”ගෑනුත් එක්ක හරියට කරන්න පුළුවන් එකම දෙයක් විතරයි” යන්න ය.
– ශ‍්‍රියාණි කොඩිතුවක්කු –
