ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ට එරෙහිව ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය ඉදිරිපත් කළ දෝෂාභියෝග යෝජනාව එරට කොංග්‍රසයේ නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේදී 232/197ක් ලෙස සම්මත වුණා.
ජනපති ට්‍රම්ප් නියෝජනය කරන රිපබ්ලිකන් පක්ෂයේ නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩල සාමාජිකයන් 10දෙනකු ද ට්‍රම්ප්ට විරුද්ධව ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම මෙවර විශේෂත්වයක්.
ජනපති ට්‍රම්ප්ට එරෙහිව ඇති චෝදනාව වන්නේ පසුගිය 6 වැනිදා කැපිටල් මන්දිරය ආක්‍රමණය කිරීමට පාක්ෂිකයින් උසිගැන්වීමයි. ජෝ බිඩෙන් විසින් මෙම තත්ත්වය ‘කැරැල්ලක්‘ ලෙස හදුන්වා දුන්නා.
ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයකු එරෙහිව නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේදී දෝෂාභියෝග යෝජනාවක් අවස්ථා දෙකකදී සම්මත වූ ඇමෙරිකානු ඉතිහාසයේ පළමු අවස්ථාව මෙයයි. මීට පෙර 2019 දී ද යුක්රේනය සමඟ ගනුදෙනු කිරීම සම්බන්ධයෙන් නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලය විසින් ජනපති ට්‍රම්ප්ට එරෙහිව දෝෂාභියෝගයක් සම්මත කළ නමුත් සෙනෙට් සභාව විසින් ඔහු නිදොස් කොට නිදහස් කළා.
සෙනට් මණ්ඩලයේදී දෝෂාභියෝග චෝදනාව සම්බන්ධයෙන් විභාගයක් සහ ඡන්ද විමසීමක් පැවැත් වීමට නියමිතව තිබෙන අතර එය ජෝ බයිඩන් ජනාධිපති ධුරයේ දිවුරුම් දීමෙන් පසුව සිදුවනු ඇති බවයි ඇමෙරිකානු මාධ්‍ය පවසන්නේ.
ඊට හේතුව වශයෙන් ඇතැම් ඇමෙරිකානු මාධ්‍ය දක්වන්නේ දැනට ඇති තත්ත්වය මත සෙනට් මණ්ඩලයේ පැවැති ඡන්ද විමසීමේදී දෝෂාභියෝගය සම්මත වීමට නම් රිපබ්ලිකන් පක්ෂයේ සෙනට් සභිකයන් 17 දෙනකු ඊට පක්ෂව ඡන්ද දිය යුතු වීමයි.
ඇමෙරිකානු සෙනෙට් මණ්ඩලයේ සාමාජික සංඛ්‍යාව 100ක් වන අතර සෙනට් මණ්ඩලයේ දී දෝෂාභියෝගය සම්මත වීමට නම් තුනෙන් දෙකක ඡන්ද ප්‍රමාණයක් අවශ්‍ය වන අතර එම ඡන්ද ගණන 67ක්.
පසුගිය වසරේ පැවති ජනාධිපතිවරණයට සමගාමීව සෙනෙට් මණ්ඩලයට සාමාජිකයන් තෝරා පත් කරගැනීම ද සිදුකෙරුණු අතර එහිදි සෙනට් මණ්ඩලයේ ආසන සංඛ්‍යාව පක්ෂ දෙක අතර සමසේ බෙදී තිබෙනවා. ඒ අනුව සෙනෙට් සභාවේ තීරණාත්මක ඡන්දය හිමි සෙනට් මණ්ඩලයේ මීළඟ ප්‍රධානියා ලෙස පත්වීමට නියමිතව ඇත්තේ, එරට මීළඟ උප ජනාධිපතිවරයා ද වන කමලා හැරිස්.
මේ අතර ඇමෙරිකානු දේශපාලන විශ්ලේෂකයින් පවසන්නේ ජෝ බිඩෙන් දිවුරුම් දීමෙන් පසුව වුවද ට්‍රම්ප්ට එරෙහිව සෙනෙට් සභාවේදී දෝෂාභියෝගය 3/2ක ඡන්දයෙන් සම්මත නොවනු ඇති බවයි. ඊට හේතුව වශයෙන් ඔවුන් දක්වන්නේ පසුගිය ජනාධිපතිවරණයට සමගාමීව සිදු වූ සෙනෙට් සභාවට නියෝජිතයින් තෝරා ගැනීමේදී රිපබ්ලිකන් පක්ෂයට සෙනෙට් නියෝජිතයින් 50ක් හිමීමයි.
ඊට අමතරව මෙතෙක් කාලයක් තුළ ඇමෙරිකානු ඉතිහාසයේ දෝෂාභියෝගයක් මගින් ජනාධිපතිවරයෙකු ධුරයෙන් ඉවත්කර නැති බව ද ඔවුන් පෙන්වා දෙනවා.
‘‘ මීට පෙර ඇමෙරිකාවේ කිසිදු ජනාධිපතිවරයකු දෝෂාභියෝග ඡන්ද විමසීමකින් බලයෙන් පහ කර නැහැ“ රොයිටර් පුවත්සේවය පැවසුවා.
‘මීට පෙරත් වත්මන් ජනාධිපති ට්‍රම්ප්ට එරෙහිව 2019 වසරේදීත් බිල් ක්ලින්ටන්ට එරෙහිව 1998 වසරේදීත් ඇන්ඩෘෘ ජොන්සන්ට එරෙහිව 1868 වසරේදීත් දෝෂාභියෝග යෝජනා ඉදිරිපත් වුණා. ඒ තුනම නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයේදී සම්මත වූ නමුත් එම දෝෂාභියෝග යෝජනා තුනම සෙනට් මණ්ඩලයේ දී පරාජයට පත්වුණා. ඒ අනුව එම අවස්ථා තුනේදීම එකී ජනාධිපතිවරුන් තිදෙනා දෝෂාභියෝග චෝදනාවලින් නිදොස් කොට නිදහස් කෙරුණා“ යැයි රොයිටර් වාර්තාවක සදහන් වෙනවා.
මේ සම්බන්ධයෙන් බී.බී.සී. වාර්තාවක මෙසේ සදහන් වෙනවා.
ඊළඟට කුමක් සිදුවේද?
එක්සත් ජනපද කොන්ග්‍රසයේ ඉහළ මන්ත්‍රී මණ්ඩලය වන සෙනෙට් සභාව ජනාධිපතිවරයාගේ වරද තීරණය කිරීම සඳහා නඩු විභාගයක් පවත්වනු ඇති නමුත් ට්‍රම්ප් මහතා බලයේ ඉතිරිව සිටින සතිය තුළ මෙය සිදු නොවේ.
රිපබ්ලිකන් සෙනෙට් නායක මිච් මැක්කොනෙල් කියා සිටියේ ජනාධිපතිවරුන් සම්බන්ධ නඩු විභාග පාලනය කරන “නීති, ක්‍රියා පටිපාටි සහ සෙනෙට් පූර්වාදර්ශයන්” අනුව “සාධාරණ හෝ බැරෑරුම් නඩු විභාගයක්” නිගමනය කළ හැකි අවස්ථාවක් නොමැති බවයි.
ට්‍රම්ප් මහතා වරදකරු කිරීම සඳහා තුනෙන් දෙකක බහුතරයක් අවශ්‍ය වනු ඇත. එයින් අදහස් වන්නේ ආසන 100 ක ඒකාකාරව බෙදී ඇති රිපබ්ලිකානුවන් 17 දෙනෙකුට ඩිමොක්‍රටිකයින් සමඟ ඡන්දය දීමට සිදුවනු ඇති බවයි.
රිපබ්ලිකානුවන් 20 ක් පමණ ජනාධිපතිවරයා වරදකරු කිරීමට සූදානම් බව නිව්යෝක් ටයිම්ස් අඟහරුවාදා වාර්තා කළේය. සගයන් වෙත කළ සටහනක මැක්කොනෙල් මහතා කියා සිටියේ තමා ඡන්දය ප්‍රකාශ කරන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව අවසන් තීරණයක් ගෙන නොමැති බවයි.
ට්‍රම්ප් මහතා වැරදිකරු වුවහොත්, ඔහුට නැවත තේරී පත්වූ ධුරය සඳහා තරඟ කිරීම වළක්වාලීමට සෙනෙට් සභිකයින්ට තවත් ඡන්දයක් පැවැත්විය හැකි අතර, එයින් ඇඟවෙන්නේ ඔහු 2024 දී එය කිරීමට සැලසුම් කර ඇති බවයි.
දෝෂාභියෝගය: මූලික කරුණු
- දෝෂාභියෝගය යනු කුමක්ද? දෝෂාභියෝගය යනු බලයේ සිටින ජනාධිපතිවරයෙකුට අපරාධ චෝදනා එල්ල කිරීමයි. මෙම නඩුවේදී, ජනාධිපති ට්‍රම්ප්ට කැපිටල් ප්‍රහාරයට තම ආධාරකරුවන් දිරිගැන්වීම මගින් කැරැල්ල උසිගැන්වීමේ චෝදනාව එල්ල වුණා.
- ට්‍රම්ප් ධුරයෙන් ඉවත් කළ හැකිද? නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලය ඔහුට දෝෂාභියෝගයක් ඉදිරිපත් කර ඇති අතර, නඩුව නඩු විභාගයක් සඳහා සෙනෙට් සභාව වෙත ගෙන ගොස් ඇත. එහෙත් ජනවාරි 20 වන දින ට්‍රම්ප් මහතා ධුරයෙන් ඉවත්වීමට පෙර නඩු විභාගයක් සිදු නොකෙරේ
- ඉතින් එහි තේරුම කුමක්ද? ඔහුගේ ධුර කාලය අවසන් වීමෙන් පසු නඩු විභාගයක් සිදුවිය හැකි අතර, ඔහුට නැවත ජනාධිපති ධුරය දැරීම වළක්වාලීමට සෙනෙට් සභිකයින්ට ඡන්දය දිය හැකිය
සභා ඡන්ද විමසීමේදී සිදු වූයේ කුමක්ද?
පැය දෙකක් තිස්සේ ඩිමොක්‍රටික් පාලිත සභාවේ සාමාජිකයන් දෝෂාභියෝගය පිළිබඳ ඡන්ද විමසීමට පක්ෂව සහ විපක්ෂව ප්‍රකාශ කළ අතර ජාතික ආරක්ෂක භටයන් කැපිටල් ඇතුළත හා පිටත සෝදිසියෙන් සිටියහ.
ඩිමොක්‍රටික් පාක්ෂිකයෙකු වන සභා කථානායක නැන්සි පෙලෝසි පැවසුවේ, “එක්සත් ජනපදයේ ජනාධිපතිවරයා මෙම කැරැල්ල, අපේ පොදු රටට එරෙහි සන්නද්ධ කැරැල්ල උසිගැන්වීය. ඔහු යා යුතුය. ඔහු අප සැමට ආදරය කරන ජාතියට පැහැදිලි හා වර්තමාන අනතුරකි.”
බොහෝ රිපබ්ලිකානුවන් ට්‍රම්ප්ගේ වාචාලකම ආරක්ෂා කිරීමට උත්සාහ නොකළ අතර, දෝෂාභියෝගය චාරිත්‍රානුකූල නඩු විභාගයන් මග හැර ඇති බවට තර්ක කරමින් ජාතික සමගිය වෙනුවෙන් එය අත්හරින ලෙස ඩිමොක්‍රටිකයින්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය.
“මෙතරම් කෙටි කාලයක් තුළ ජනාධිපතිට දෝෂාභියෝගයක් ඉදිරිපත් කිරීම වැරැද්දක් වනු ඇත” යැයි සභාවේ ඉහළම රිපබ්ලිකන් ජාතික කෙවින් මැකාති පැවසීය. “එයින් අදහස් කරන්නේ ජනාධිපතිවරයා වරදින් නිදහස් නොවන බවයි. බදාදා කොන්ග්‍රසයට එරෙහි මැර කැරලිකරුවන්ගේ ප්‍රහාරයේ වගකීම ජනාධිපතිවරයා සතුය.”
232-197 වන විට ට්‍රම්ප් මහතා දෝෂාභියෝගයට ලක් වූ අතර රිපබ්ලිකානුවන් දස දෙනෙකු ඩිමොක්‍රටිකයින් සමඟ සිටියහ. ඔවුන් අතර රිපබ්ලිකන් පක්ෂයේ හිටපු උප ජනාධිපති ඩික් චෙනීගේ දියණිය වන ලිස් චෙනී ද වූවාය.
ට්‍රම්ප් සිය ඡන්ද විමසීමෙන් පසු සිය වීඩියෝ පටයේ මෙසේ පැවසීය: “ප්‍රචණ්ඩත්වයට හා විනාශකාරී ක්‍රියාවන්ට අපේ රටේ තැනක් නැත … මගේ සැබෑ ආධාරකරුවෙකු කිසි විටෙකත් දේශපාලන ප්‍රචණ්ඩත්වය අනුමත නොකරනු ඇත.”
තම කැබිනට් නාමයෝජනා අනුමත කිරීම, කොරොන වයිරස් සහන සහ රටපුරා එන්නත් කිරීමේ වැඩසටහන වැනි “මේ ජාතියේ හදිසි ව්‍යාපාරයක්” සෙනෙට් සභිකයින් විසින් නොසලකා හරිනු ඇතැයි තමන් බලාපොරොත්තු වන බව බිඩෙන් මහතා පැවසීය.
බී.බී.සී සහ රොයිටර් වාර්තා ඇසුරිණි – සකස් කළේ – තීක්ෂණ වෙළෙන්එගොඩ
