ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සමඟ ඇති වූ ගැටුම වසර ගණනාවක් මූල්‍ය ආධාර ප්‍රමාද කළ හැකි බවට මුදල් අමාත්‍යාංශය අනතුරු අඟවයි. නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් මුදල් අමාත්‍යාංශය පෙන්වා දෙන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ක්‍රියාවලිය සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල (International Monetary Fund – IMF) සමඟ ඇති සම්බන්ධතා සම්බන්ධයෙන් මෑත කාලීනව වර්ධනය වෙමින් පවතින වැරදි මත හේතුවෙන් මෙම ඍණාත්මක තත්ත්වය නිර්මාණය විය හැකි බවයි.
“ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම සහ ණය තිරසාර විශ්ලේෂණය පිළිබඳ පැහැදිලි කිරීම්” යන මාතෘකාවෙන් යුත් මෙම මාධ්‍ය නිවේදනය, සොයාගැනීම් සමඟ එකඟ නොවන්නේ නම්, IMF හි ණය තිරසාර තක්සේරුවට අභියෝග කිරීමට ඕනෑම රටකට අයිතියක් ඇති බව ද අවධාරණය කරයි.
කෙසේ වෙතත්, එවැනි තත්වයක් තුළ ඇති වූ ගැටුමක් මුල්‍ය වැඩසටහනක් පිළිබඳ ගිවිසුම වසර ගණනක් නොවේ නම් මාස කිහිපයක් ප්‍රමාද කරන බව එහි සඳහන් වේ.
ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ සාකච්ඡා වලදී ශ්‍රී ලංකාව තමන්ගේම ණය තිරසාර විශ්ලේෂණයක් ඉදිරිපත් කිරීමට අපොහොසත් වූ බවට කරන ලද ප්‍රකාශයන් මුදල් අමාත්‍යාංශය ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත.
රටක ණය දරාගත නොහැකි යැයි සැලකේ නම් මූල්‍ය වැඩසටහනක් සමඟ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලට ඉදිරියට යා නොහැකි බව එම නිවේදනය අවධාරණය කරයි.
මෙම විවාදයන් ශාස්ත්‍රීය වශයෙන් වැදගත් විය හැකි නමුත්, පුරවැසියන්ගේ යහපැවැත්ම සඳහා වගකිව යුතු රජයේ බලධාරීන් විසින් කාලෝචිත හා ප්‍රායෝගික ක්‍රියාමාර්ගවල වැදගත්කම අමාත්‍යාංශය අවධාරණය කළේය.
එම නිවේදනයේ වැඩි දුරටත් මෙසේ ද සඳහන් වේ, ක්ෂය වූ විදේශ විනිමය සංචිත, ඉහළ යන උද්ධමනය, සිවිල් නොසන්සුන්තාව සහ සමාජ-ආර්ථික දේහය කඩා වැටීමට ආසන්නව යෑම ඇතුළු දැඩි ආර්ථික අභියෝගවලට රට මුහුණ දුන් 2022 මැද භාගයේදී මෙය ශ්‍රී ලංකාවට විශේෂයෙන් තීරණාත්මක විය. ශ්‍රී ලංකාව මීට පෙර ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ වැඩසටහන් ඉලක්ක සකස් කර ඇත්තේ මැදිහත්වීම් මැදින් බව අමාත්‍යාංශය සඳහන් කළේය.
කෙසේ වෙතත්, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ සහාය ඇතිව වත්මන් ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ වැඩසටහන, ශ්‍රී ලංකාවේ IMF පිටුබලය ලබන ප්‍රතිසංස්කරණ වැඩසටහනක ප්‍රධාන කුළුණක් වන පළමු වරට ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම සනිටුහන් කරයි. මෙය ප්‍රධාන වැඩසටහන් පරාමිතීන් සඳහා සංශෝධන වඩාත් සංකීර්ණ කරයි.
ස්වෛරී ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ රාමුව තුළ IMF හි ස්වාධීන ණය තිරසාර විශ්ලේෂණයේ (Debt Sustainability Analysis – DSA) වැදගත්කම මුදල් අමාත්‍යාංශය අවධාරණය කළේය. කෙසේ වෙතත්, ණයගැති රටවල් සහ ණයහිමියන් යන දෙඅංශයෙන්ම ඔවුන්ගේම DSA සංවර්ධනය කරන බව ද එය අවධාරණය කළේය.
2022 ජුනි මාසයේදී ශ්‍රී ලංකාවේ ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ක්‍රියාවලිය ආරම්භයේ සිටම, ණය උපදේශකයින්ගේ සහ IMF කාර්ය මණ්ඩල කණ්ඩායමේ සහාය ඇතිව රට තමන්ගේම DSA ආකෘති සකස් කළේය. මෙම ආකෘතීන් ශ්‍රී ලංකාවේ සාකච්ඡා උපාය මාර්ගය සැකසීමේදී තීරණාත්මක වී ඇත.
ශ්‍රී ලංකාව විවිධ ණය හිමියන්ට පිරිනැමීම් සැකසීමට සහ ලැබෙන යෝජනා ඇගයීමට සිය DSA ආකෘති භාවිතා කරයි. ඒ හා සමානව, ශ්‍රී ලංකාවේ ණයහිමියන් ඔවුන්ගේ සාකච්ඡා ආස්ථානයන්ට මඟ පෙන්වීම සඳහා ඔවුන්ගේම DSA ආකෘති නිර්මාණය කරයි.
මුදල් අමාත්‍යාංශය සඳහන් කළේ ශ්‍රී ලංකාව සහ එහි ණයහිමියන් දෙදෙනාම සාකච්ඡා සඳහා ඔවුන්ගේ අදාළ DSA ආකෘති මත විශ්වාසය තබන අතර, IMF හි DSA විශේෂිත ණය හිමියන් හෝ ණය හිමියන්ගේ කණ්ඩායම් සමඟ ස්වෛරී ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ නියමයන් තීරණය කිරීමේදී සුවිශේෂී කාර්යභාරයක් ඉටු කරන බවයි.
සම්පූර්ණ ප්‍රකාශය කියවන්න: – https://www.treasury.gov.lk/api/file/a5ac69ab-b046-49e6-aaa1-9e45bca68567
