ජාතික ව්‍යවසාය සංවර්ධන අධිකාරියේ (NEDA) සභාපති/අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් ලක්ෂ්මන් අබේසේකර
ජාතික ව්‍යවසාය සංවර්ධන අධිකාරියේ (National Enterprise Development Authority – NEDA) සභාපති/අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් ලක්ෂ්මන් අබේසේකර මහතා සමඟ SMEs Guide SL විශේෂ සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් පවත්වන ලදී. ඔහු දශක ගණනාවක විශේෂඥතාවක් ඇති ඉතා පළපුරුදු දක්ෂ වෘත්තිකයෙකි. වෘත්තියෙන් වරලත් ගණකාධිකාරීවරයෙකු / Chartered Accountant වන ඔහු පෞද්ගලික අංශයේ විවිධ කැපී පෙනෙන භූමිකාවන් රැසක් දරා ඇති අතර, ඒවාට අධ්‍යක්ෂ තනතුරු කිහිපයක් ද ඇතුළත් වේ. විශේෂයෙන්, ඔහු සණස සංවර්ධන බැංකුවේ සහ රබර් පර්යේෂණ ආයතනයේ හිටපු සභාපතිවරයෙකි. ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යවසායකත්වය පෝෂණය කිරීම සහ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායන් (Small and Medium Enterprises SMEs) වර්ධනයට සහාය වීම සඳහා ජාතික ව්‍යවසාය සංවර්ධන අධිකාරියේ කැපවීම අවධාරණය කරමින්, NEDA විසින් මෙහෙයවනු ලබන ප්‍රධාන මුලපිරීම් පිළිබඳ ඔහුගේ ඉදිරි දර්ශන ඔහු බෙදා ගත්තේය.
ශ්‍රී ලංකාවේ සමස්ත ආර්ථිකයට ක්ෂුද්‍ර, කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායන්හි දායකත්වය
ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකය තුළ, කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසාය (SMEs) අංශය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට (Gross Domestic Product – GDP) ආසන්න වශයෙන් 52%ක දායකත්වයක් සපයයි. තව ද, මෙම අංශය රැකියා නිර්මාණයේ වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරන අතර, රට පුරා රැකියා අවස්ථා වලින් 45%ක් පමණ සපයයි. විශේෂයෙන්, කෘෂිකාර්මික අංශයේ රැකියා වලින් 26%ක් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාරවලින් නිර්මාණය වේ. රබර්, තේ සහ පොල් වැනි කර්මාන්තවලට ද කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර අත්‍යවශ්‍ය වන අතර, ඒවායේ පුළුල් බලපෑම පෙන්නුම් කරයි. මෙම දායකත්වයන් සැලකිල්ලට ගත් විට, ක්ෂුද්‍ර, කුඩා සහ මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධනයේ ප්‍රධාන ධාවකයන් වේ.
වර්තමානයේ, රටේ ලියාපදිංචි ව්‍යාපාරවලින් 90% ක් ‘ක්ෂුද්‍ර කාණ්ඩයට / micro category’ අයත් වන අතර, ඒවායින් බහුතරයක් ව්‍යවසායකයින් නියෝජනය කරයි. ශ්‍රී ලංකාව මුහුණ දෙන සැලකිය යුතු අභියෝගයක් වන්නේ අපනයන ආදායම ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 36.5 දක්වා වැඩි කිරීමයි. මෙම ඉලක්කය සපුරා ගැනීම සඳහා රජයේ අමාත්‍යාංශ සහ පෞද්ගලික ව්‍යවසායන් දෙකම සහයෝගයෙන් කටයුතු කරයි. මෙම උත්සාහයට අනුකූලව, කර්මාන්ත අමාත්‍යාංශය කර්මාන්ත හා ව්‍යවසාය සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය ලෙස ප්‍රතිව්‍යුහගත කර ඇත. නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයාගේ නායකත්වය යටතේ, අපනයන සංවර්ධන මණ්ඩලය / Export Development Board – EDB, කාර්මික සංවර්ධන මණ්ඩලය (Industrial Development Board – IDB), ශ්‍රී ලංකා අපනයන ණය රක්ෂණ සංස්ථාව (Sri Lanka Export Credit Insurance Corporation – SED) සහ ඵලදායිතා මධ්‍යස්ථානය / Productivity Center ඇතුළු ප්‍රධාන ආයතන කිහිපයක් දැන් මෙම අමාත්‍යාංශය යටතේ ඒකාබද්ධ වී ඇති අතර, ඵලදායිතාව වැඩි දියුණු කිරීමට සහ අපනයන වර්ධනයට සහාය වීමට එක්ව කටයුතු කරයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යවසාය සංවර්ධනය සඳහා රාජ්‍ය මැදිහත්වීම පිළිබඳ නව රජයේ ප්‍රතිපත්ති තීරණ
ADVOCATA සමුළුවකදී, ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකය කළමනාකරණය කිරීමේදී සමාගම් 1,000ක් පමණක් සැලකිය යුතු කාර්යභාරයක් ඉටු කරන බව ඉස්මතු කරන ලදී. මෙයින් සමාගම් 475ක් පමණ අපනයන කටයුතුවල නියැලී සිටින අතර එය සමස්ත ව්‍යාපාරික භූ දර්ශනයෙන් කුඩා කොටසක් නියෝජනය කරයි. ප්‍රධාන වශයෙන් බස්නාහිර පළාතේ පිහිටා ඇති සීමිත පුද්ගලයින් සංඛ්‍යාවක් ජාතියේ ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් පාලනය කරන බවත්, ස්වල්ප දෙනෙක් ඔවුන්ගේ බලපෑම අනෙකුත් කලාපවලට ව්‍යාප්ත කරන බවත් ජනාධිපතිවරයා පසුගිය දා අවධාරණය කළේය.
මෙයට ප්‍රතිචාර වශයෙන්, රජයේ ප්‍රතිපත්තිය ආර්ථිකය විමධ්‍යගත කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන අතර ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවලට ආර්ථික අවස්ථා පුළුල් කිරීම සහ ප්‍රාදේශීය ප්‍රජාවන් බලගැන්වීම අරමුණු කරයි. මෙහි ප්‍රධාන අරමුණ වන්නේ ගම්වල ආර්ථික භූ දර්ශනය පුනර්ජීවනය කිරීම, රට පුරා ආර්ථික ප්‍රතිලාභ වඩාත් පුළුල් ලෙස බෙදා හැරීම සහතික කිරීමයි. මෙයට දේශීය ආර්ථිකයන් උත්තේජනය කිරීමට සහ ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවලින් අපනයන අවස්ථා ප්‍රවර්ධනය කිරීමට ගන්නා උත්සාහයන් ඇතුළත් වන අතර එමඟින් වඩාත් ඇතුළත් සහ සමබර ආර්ථික වර්ධනයක් සහතික කරයි.
නව රජයේ ප්‍රතිපත්ති යටතේ ජාතික ව්‍යවසාය සංවර්ධන අධිකාරියේ (NEDA) කාර්යභාරය
නව රජය විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද දැක්ම අනුව, අමාත්‍යවරයාගේ සහ නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයාගේ නායකත්වය සමඟින්, ජාතික ව්‍යවසාය සංවර්ධන අධිකාරිය (NEDA) ව්‍යාපාර ජීවන චක්‍රයේ සෑම අදියරකදීම ව්‍යවසායකයින්ට සහාය වීමෙන් ආර්ථික වර්ධනය පෝෂණය කිරීමට කැපවී සිටී. ඩොලර් බිලියන 36ක විභව / අනාගත වෙළඳපොළට පිවිසීමට ඒකාබද්ධ ප්‍රවේශයක අවශ්‍යතාවය රජය අවධාරණය කර ඇති අතර, මෙම ඉලක්කය සපුරා ගැනීම සඳහා ආයතන සහයෝගීව කටයුතු කරන බව සහතික කරයි. කුඩා ව්‍යවසාය සංවර්ධන අංශය (Small Enterprise Development SED) සමඟ හවුල්කාරිත්වයෙන් NEDA, ගම් මට්ටමේ ව්‍යවසායකයින් පෝෂණය කිරීම, ඔවුන්ගේ ව්‍යාපාර කර්මාන්ත බවට පරිවර්තනය කිරීම සහ විශාල වෙළඳපොළවලට ඔවුන්ගේ ප්‍රවේශය පහසු කිරීම සඳහා උපකාරී වී ඇත. ගෝලීය වෙළඳපොළ වෙත ඔවුන්ගේ ප්‍රවේශය පුළුල් කිරීම සඳහා කාර්මික සංවර්ධන මණ්ඩලය (IDB) සහ අපනයන සංවර්ධන මණ්ඩලය (EDB) වැනි ආයතන විසින් මෙම ව්‍යවසායන් සඳහා සහාය ලබා දෙනු ලැබේ.
මෑතකදී මාතර දී පැවති දේශනයකදී කර්මාන්ත හා ව්‍යවසාය සංවර්ධන අමාත්‍ය, සුනිල් හඳුන්නෙත්ති මහතා නිවේදනය කළේ දිස්ත්‍රික්කය තුළ නව ව්‍යවසායකයින් 15,000ක් නිර්මාණය කිරීම අරමුණු කරගත් වැඩසටහනක් ප්‍රාදේශීය සංවර්ධන බැංකුව (Regional Development Bank – RDB) විසින් අනුමත කර ඇති බවයි. මෙම මුලපිරීම මගින් NEDA සහ මූල්‍ය ආයතන අතර වර්ධනය වන සහයෝගීතාවය ඉස්මතු කර පෙන්වන අතර, රාජ්‍ය හා පෞද්ගලික අංශයේ බැංකු (ලංකා බැංකුව (BOC), මහජන බැංකුව සහ අනෙකුත් බැංකු) ව්‍යවසායකත්වයට සහ ආර්ථික සංවර්ධනයට සහාය වීමේදී තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. ශක්තිමත් හවුල්කාරිත්වයන් පෝෂණය කිරීමෙන් සහ ව්‍යුහගත සහාය ලබා දීමෙන්, NEDA ජාතික ව්‍යවසාය සංවර්ධනය ඉදිරියට ගෙන යන අතර, දේශීය ව්‍යවසායකයින්ට ඔවුන්ගේ ව්‍යාපාර පරිමාණය කර රටේ ආර්ථික ප්‍රගතියට දායක විය හැකි බව සහතික කරයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ පර්යේෂණ සහ ව්‍යවසායකත්ව සංවර්ධනය සඳහා NEDA හි මුලපිරීම
පර්යේෂණ සංවර්ධනය පිළිබඳ ජනාධිපති උපදේශක මහාචාර්ය ගෝමික උඩුගමසූරිය මහතාගේ නායකත්වය යටතේ, රජය ව්‍යවසායකත්වයට පර්යේෂණ ඒකාබද්ධ කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි. HARTI ඇතුළු සමාජ ආර්ථික පර්යේෂණ ආයතන, විශ්ව විද්‍යාල, විවිධ රාජ්‍ය නොවන සංවිධන වටිනා පර්යේෂණ සිදු කරයි, නමුත් අභියෝගය පවතින්නේ මෙම උත්සාහයන් මධ්‍යගත කිරීම, පුර්ව ලියාපදිංචි කිරීම හරහා ඒවා ඉදිරියට ගෙන යාම සහ වාණිජමය සාර්ථකත්වය සඳහා ඒවා පරිමාණය කිරීමයි.
මෙයට මුහුණ දීම සඳහා, ජාතික ව්‍යවසාය සංවර්ධන අධිකාරිය (NEDA) පර්යේෂණ ව්‍යාපෘති ශක්‍ය ව්‍යාපාර බවට පරිවර්තනය කිරීම සඳහා විශ්ව විද්‍යාල සමඟ ක්‍රියාකාරීව සහයෝගයෙන් කටයුතු කරයි. පෞද්ගලික අංශය සමඟ හවුල්කාරිත්වයෙන් වයඹ විශ්ව විද්‍යාලය සමඟ නියමු ව්‍යාපෘතියක් දැනටමත් පොරොන්දු වූ ප්‍රතිඵල ලබා දී ඇත. මෙම මුලපිරීම කලාපීය-නිශ්චිත නිෂ්පාදන සංවර්ධනය කිරීම සඳහා විශ්ව විද්‍යාල සහ පර්යේෂණ ආයතනවලින් දේශීය සම්පත්, නිෂ්පාදන හැකියාවන් සහ තාක්ෂණික සහාය භාවිතා කරයි. NEDA දැන් මෙම ආකෘතිය රට පුරා අනෙකුත් විශ්ව විද්‍යාල වෙත ව්‍යාප්ත කිරීමට සැලසුම් කරයි. පර්යේෂණ මත පදනම් වූ ව්‍යවසායකත්වය පෝෂණය කිරීමට අමතරව, ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යාපාරික භූ දර්ශනය තුළ තොරතුරු තාක්ෂණ (IT) අංශයේ වර්ධනය වන භූමිකාව NEDA හඳුනා ගෙන ඇත. බොහෝ IT වෘත්තිකයන් ව්‍යවසායකත්වයට පිවිසෙන නමුත් කැපවූ වැඩබිම් සුරක්ෂිත කිරීමේදී අභියෝගවලට මුහුණ දෙයි. ඔවුන්ට සහාය වීම සඳහා, NEDA අරමුණු කරන්නේ රට පුරා පොදු සහයෝගීතා පහසුකම් ස්ථාපිත කිරීම / public co-working facilities සහ IT ආරම්භකයින්ට කාර්යක්ෂමව ක්‍රියාත්මක වීමට හැකි වන පරිදි යටිතල පහසුකම් ලබා දීමයි. තවද, බොහෝ කුඩා ව්‍යාපාර ඉඩම් සහ කර්මාන්තශාලා ඉදිකිරීම් සඳහා අරගල කරන අතර, එය ඔවුන්ගේ වර්ධනයට බාධා කරයි. මෙය අවම කිරීම සඳහා, NEDA විසින් බෙදාගත් පහසුකම් සහ පොකුරු පාදක කාර්මික කලාප / cluster-based industrial zones සංවර්ධනය කිරීමට සැලසුම් කරන අතර එමඟින් ආරම්භකයින්ට අධික මූල්‍ය බරකින් තොරව අවශ්‍ය යටිතල පහසුකම් වෙත ප්‍රවේශ වීමට ඉඩ සලසයි. ව්‍යාපාර පුර්ව ලියාපදිංචි තක්සේරුකරණය සමඟ පර්යේෂණ ඒකාබද්ධ කිරීමෙන් සහ අත්‍යවශ්‍ය සම්පත් සැපයීමෙන්, NEDA ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යවසායක පරිසර පද්ධතිය හැඩගස්වමින් සිටින අතර, නවෝත්පාදනය තිරසාර ආර්ථික වර්ධනයක් බවට පරිවර්තනය වන බව සහතික කරයි.
“smeconnect.lk: ශ්‍රී ලංකාව පුරා ව්‍යවසායකත්ව වර්ධනය සඳහා මධ්‍යගත වේදිකාවක්”
සියලුම ලියාපදිංචි සංවිධාන සහ ගම් මට්ටමේ ව්‍යාපාර පිළිබඳ තොරතුරු ඒකාබද්ධ කිරීම සඳහා ජාතික දත්ත සමුදායක් සංවර්ධනය කිරීම මගින් දත්ත රැස් කිරීම සහ ව්‍යාපාර ලියාපදිංචිය විධිමත් කිරීම සඳහා කර්මාන්ත හා ව්‍යවසාය සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය සැලකිය යුතු පියවරක් ගනිමින් සිටී. ව්‍යවසායකයින් සඳහා ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය සහ සම්පත් වෙන් කිරීම වැඩි දියුණු කරන පුළුල් ජාතික දත්ත පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීම මෙම මුලපිරීමේ අරමුණයි. මෙම මුලපිරීමේ ප්‍රධාන අංගයක් වන්නේ ක්ෂුද්‍ර, කුඩා සහ මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායන් (SMEs) පිළිබඳ දත්ත රැස් කිරීම සඳහා නිර්මාණය කර ඇති ඩිජිටල් වේදිකාවක් වන smeconnect.lk ය. ආසියානු සංවර්ධන බැංකුව (Asian Development Bank – ADB) මෙම වේදිකාව සංවර්ධනය කිරීම සඳහා පහසුකම් සපයා ඇති අතර එය දැන් ජාතික ව්‍යවසාය සංවර්ධන අධිකාරියේ (NEDA) රාමුවට ඒකාබද්ධ කෙරේ.
දත්ත රැස් කිරීමට අමතරව, smeconnect.lk මූලික සේවාවන් තුනක් පිරිනමයි: ඉගෙනීම / learning, මග පෙන්වීම / mentoring සහ ජාලකරණය / networking. ව්‍යවසායකයින්ට අධ්‍යාපනික සම්පත් වෙත ප්‍රවේශ වීමට, කර්මාන්ත උපදේශකයින් සමඟ සම්බන්ධ වීමට සහ ව්‍යාපාර වර්ධනය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ජාල ගොඩනගා ගැනීමට හැකිය. දිගුකාලීන දැක්ම වන්නේ මෙම වේදිකාව රට පුරා ව්‍යවසායකයින් සඳහා කේන්ද්‍රීය මධ්‍යස්ථානයක් ලෙස සේවය කරමින් පූර්ණ ක්‍රියාකාරී SMEs දත්ත සමුදායක් දක්වා පුළුල් කිරීමයි. මීට අමතරව, මෙම වේදිකාව ව්‍යාපාර ලියාපදිංචි කිරීම සහ යොමු කිරීම් සඳහා වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරනු ඇත. පුද්ගලයෙකු රජයේ ආයතනයක් සමඟ ව්‍යාපාරයක් ලියාපදිංචි කරන විට, smeconnect.lk අදාළ ආයතන වෙත යොමු කිරීමේ ක්‍රියාවලියට පහසුකම් සපයන අතර, අවශ්‍ය සහාය සේවා සඳහා සුමට ප්‍රවේශයක් සහතික කරයි. ව්‍යවසායක පරිසර පද්ධතියට ඩිජිටල් විසඳුම් ඒකාබද්ධ කිරීමෙන්, smeconnect.lk කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය පරිවර්තනය කිරීමට සූදානම් වන අතර, තිරසාර වර්ධනය සඳහා අවශ්‍ය මෙවලම් සහ සම්බන්ධතා ඔවුන්ට ලබා දෙයි.
ණය ඇපකර ආයතනය හරහා ව්‍යවසායකයින් සඳහා මූල්‍ය ප්‍රවේශය ශක්තිමත් කිරීම
ව්‍යවසායකයින්ට ඇති ප්‍රධාන අභියෝගයක් වන්නේ තම ව්‍යාපාර ආරම්භ කිරීමට හෝ පුළුල් කිරීමට අරමුදල් ලබා ගැනීමයි. සාම්ප්‍රදායිකව, ණයක් ලබා ගැනීම සඳහා වත්කමක් උකස් කිරීම අවශ්‍ය වන අතර, එය බොහෝ කුඩා ව්‍යාපාර හිමියන්ට අපහසු වේ. මෙයට මුහුණ දීම සඳහා, ජාතික ව්‍යවසාය සංවර්ධන අධිකාරිය (NEDA) ප්‍රාග්ධනයට ප්‍රවේශය සරල කරන පුළුල් මූල්‍ය පරිසර පද්ධතියක් ස්ථාපිත කිරීමට කටයුතු කරමින් සිටී. NEDA සමඟ ලියාපදිංචි වී එහි සේවාවන් භාවිතා කරන ව්‍යවසායකයින් ප්‍රාදේශීය සංවර්ධන බැංකුව (RDB) සහ ලංකා බැංකුව (BOC) වැනි හවුල්කාර බැංකු වෙත යොමු කළ හැකිය. වර්තමානයේ, මෙම බැංකු රුපියල් 500,000 දක්වා අප රහිත ණය ලබා දෙන අතර, මෙම මුදල රුපියල් මිලියන 1.5 සිට මිලියන 2 දක්වා වැඩි කිරීමට සැලසුම් කර ඇත.
මූල්‍ය සහයෝගය පුළුල් කිරීමේ වැදගත්කම හඳුනා ගනිමින්, අමාත්‍යවරයා මෑතකදී මාතර දී නිවේදනය කළේ මෙම මුලපිරීම තවදුරටත් සංවර්ධනය කිරීම සඳහා රුපියල් බිලියන 5ක සංචිතයක් වෙන් කර ඇති බවයි. කෙසේ වෙතත්, මෙහිදී අවධානය යොමු කළ යුතු ප්‍රධාන අභියෝගයක් ඉතිරිව පවතී. බැංකු සිය තැන්පත්කරුවන්ගේ අරමුදල් භාවිතා කරමින් ක්‍රියාත්මක වන බැවින් අවදානම ප්‍රවේශමෙන් කළමනාකරණය කළ යුතුය. ණය ඇපකර ආයතනය තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරන්නේ මෙහිදීය. 90%ක් රජයේ හිමිකාරිත්වය සහ 10%ක් බැංකු අතර බෙදා ගැනීමත් සමඟ, ආසියානු සංවර්ධන බැංකුවේ (ADB) සහාය ඇතිව, මෙම ආයතනය බැංකු සඳහා ණය දීමේ අවදානම් අඩු කිරීමට උපකාරී වේ. ඇපකරයක් නොමැතිව ණයක් ලබා දෙන්නේ නම්, ණය ඇපකර ආයතනය අවදානමෙන් 60%ක් දක්වා ආවරණය කරයි, එමඟින් බැංකුවලට ව්‍යවසායකයින්ට මූල්‍ය සහාය ලබා දීම පහසු කරයි. NEDA හි යොමු කිරීමේ පද්ධතිය බැංකු අරමුදල් සහ ණය ඇපකර සමඟ ඒකාබද්ධ කිරීමෙන්, මෙම මුලපිරීම ව්‍යවසායකයින්ට අඩු බාධක සහිතව මූල්‍ය සම්පත් වෙත ප්‍රවේශ විය හැකි බව සහතික කරයි, ව්‍යාපාර වර්ධනය සහ ආර්ථික සංවර්ධනය මෙහෙයවයි.
කාන්තා සවිබල ගැන්වීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යවසායකත්වය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා NEDA හි දැක්ම සහ සේවාව
අනෙකුත් රටවල් හා සසඳන විට, ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යවසායකත්ව අනුපාතය සාපේක්ෂව අඩු වන අතර, ව්‍යවසායකයින් මුළු ජනගහනයෙන් 2.8%ක් පමණි. ආර්ථික වර්ධනය සහ රැකියා නිර්මාණය සඳහා මෙම අගය අවම වශයෙන් 10% දක්වා වැඩි කළ යුතු බව විශේෂඥයින් අවධාරණය කරයි. මෙම උත්සාහයේ ප්‍රධාන අවධානයක් වන්නේ කාන්තා ව්‍යවසායකයින් සවිබල ගැන්වීමයි. අධ්‍යයනවලින් පෙනී යන්නේ කාන්තාවන් නියමිත වේලාවට ණය ආපසු ගෙවීමට වැඩි ඉඩක් ඇති බැවින් ඔවුන් ඉහළ මූල්‍ය වගකීමක් පෙන්නුම් කරන බවයි. මෙය හඳුනා ගනිමින්, NEDA, මූල්‍ය ආයතන සමඟ සහයෝගයෙන්, කාන්තාවන් සඳහා පමණක් විශේෂ ණය යෝජනා ක්‍රම දියත් කර ඇත. ලංකා බැංකුව (BOC) කාන්තා ව්‍යවසායකයින්ට සහාය වීම සඳහා කැප වූ රුපියල් මිලියන 125ක ණය යෝජනා ක්‍රමයක් හඳුන්වා දී ඇති අතර එමඟින් ඔවුන්ට තම ව්‍යාපාර ආරම්භ කිරීමට සහ පුළුල් කිරීමට හැකි වේ. මූල්‍ය සම්පත් වෙත ප්‍රවේශය පුළුල් කිරීමෙන් සහ ව්‍යවසායකත්වයේ නියැලීමට වැඩි කාන්තාවන්ට දිරිගැන්වීමෙන්, ශ්‍රී ලංකාව තම ආර්ථිකය ශක්තිමත් කර වඩාත් ඇතුළත් ව්‍යාපාරික පරිසරයක් නිර්මාණය කිරීම මෙමඟින් අරමුණු කරයි.
විශ්වවිද්‍යාල සිසුන්ගේ ව්‍යවසායකත්වය පිළිබඳ අවබෝධය: වෙනස්වන මානසිකත්වයක්
විශ්ව විද්‍යාල සිසුන් ව්‍යවසායකත්වය කෙරෙහි දක්වන ආකල්පය වේගයෙන් පුළුල් වෙමින් පවතින අතර, බොහෝ දෙනෙක් සාම්ප්‍රදායික රැකියාවට විකල්පයක් ලෙස නොව එය ශක්‍ය වෘත්තීය මාර්ගයක් ලෙස හඳුනා ගනිමින් සිටිති. සාර්ථක ව්‍යාපාර දියත් කිරීම සඳහා තම කුසලතා, නිර්මාණශීලිත්වය සහ තාක්ෂණය උපයෝගී කර ගන්නා තරුණ පුද්ගලයින් අතර මෙම මාරුව විශේෂයෙන් දැකිය හැකිය. මෙම ව්‍යවසායක ආත්මය පිළිබඳ මෑත කාලීන උදාහරණයක් BMICH හි Edex ප්‍රදර්ශනයේදී නිරීක්ෂණය විය. එහිදී කලා උපාධි හදාරන සිසුන් තම අතින් සාදන ලද කලා කෘති අලෙවි කරනු දක්නට ලැබුණි. සහභාගී වූවන් කිහිප දෙනෙකු සමඟ කළ සාකච්ඡාවකින් ආශ්වාදජනක කථා හෙළි විය. මුලින් ටී-ෂර්ට් මත අතින් පින්තාරු කරන ලද ලාංඡන භාවිතා කළ එක් සිසුවෙකු දැන් තම ව්‍යාපාරය පුළුල් කර ඇති අතර, ඔහුගේ නිෂ්පාදන අපනයනය කිරීමෙන් විදේශ ආදායමක් උපයා ඇත. තොරතුරු තාක්ෂණ අංශයේ තවත් සිසුවෙකු ඩොලර් බිලියනයක තක්සේරුවක් කරා ළඟා වීමේ ඉලක්කයක් ඇතිව ව්‍යාපාර ව්‍යාපෘතියක වැඩ කරමින් සිටී, නමුත් ඔහු දැනට එය තවදුරටත් පරිමාණය කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 150ක ආයෝජනයක් සොයයි.
සිසුන් අතර ව්‍යවසායකත්වය එක් අංශයකට පමණක් සීමා නොවේ. කාන්තාවන් සහ තරුණයින් තාක්ෂණය මත පදනම් වූ කෘෂිකර්මාන්තය ඇතුළු විවිධ කර්මාන්තවල ක්‍රියාකාරීව නියැලී සිටිති. බොහෝ සිසුන් සහ වෘත්තිකයන් නවීන කෘෂිකාර්මික ශිල්පීය ක්‍රම වැළඳ ගනිමින්, තාක්ෂණය සහ නවෝත්පාදනය ගොවිතැනට ඒකාබද්ධ කරමින් සිටිති.
ලක්ෂ්මන් අබේසේකර මහතා පැවසුවේ, “HARTI (හෙක්ටර් කොබ්බෑකඩුව ගොවිකටයුතු පර්යේෂණ හා පුහුණුකිරීමේ ආයතනය) ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ, රුපියල් මිලියන 1.3ක ආයෝජනයකින්, තාක්ෂණය මත පදනම් වූ කෘෂිකර්මාන්තය එක් කන්නයක් තුළ ලාභදායී ප්‍රතිලාභයක් ලබා ගත හැකි බවයි”. මෙය උපාධිධාරීන්ට සහ සරසවි සිසුන්ට අමතර ආදායමක් උත්පාදනය කිරීමට හෝ පූර්ණ ව්‍යාපාර ස්ථාපිත කිරීමට අවස්ථා ලබා දෙයි. මෙම නැගී එන ප්‍රවණතාවය පෙන්නුම් කරන්නේ ශ්‍රී ලංකා විශ්ව විද්‍යාල සිසුන් තවදුරටත් රැකියා සොයන්නන් පමණක් නොවන බවයි. මේ වන විට ඔවුන් රැකියා නිර්මාපකයින් බවට පත්වෙමින් සිටිති. ඔවුන්ගේ දක්ෂතා උපයෝගී කර ගැනීමෙන්, නව තාක්‍ෂණයන් අනුගමනය කිරීමෙන් සහ නව්‍ය ව්‍යාපාරික අදහස් අනුගමනය කිරීමෙන්, ඔවුන් රටේ ව්‍යවසායක භූ දර්ශනය නැවත සකස් කරමින් සිටී. නිවැරදි සහයෝගය, ආයෝජනය සහ පරිසර පද්ධතිය සමඟින්, ශ්‍රී ලංකාවට ආර්ථික වර්ධනය සහ නවෝත්පාදනය මෙහෙයවන සාර්ථක ව්‍යවසායකයින්ගේ නව පරම්පරාවක් බිහි කළ හැකිය.
ශ්‍රී ලංකාව තුළ ව්‍යවසායකත්ව සංස්කෘතියක් පෝෂණය කිරීම
ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යවසායකත්වය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා පාර්ලිමේන්තු පනතක් මගින් පිහිටුවන ලද ආයතනයක් වන ජාතික ව්‍යවසාය සංවර්ධන අධිකාරියේ (NEDA) සභාපතිවරයා ලෙස, ශක්තිමත් ව්‍යවසායක මානසිකත්වයක් ඇති කිරීම ජාතියේ ප්‍රගතියට ඉතා වැදගත් බව ලක්ෂ්මන් අබේසේකර මහතා විශ්වාස කරයි. කෙසේ වෙතත්, ව්‍යවසායකයින් සෘජුවම ඇමතීමට පෙර, අපි මුලින්ම සමාජයට (ගුරුවරුන්ට, දෙමාපියන්ට, ආගමික නායකයින්ට සහ සමස්තයක් වශයෙන් ප්‍රජාවට) බලවත් පණිවිඩයක් යැවිය යුතුය. දශක ගණනාවක් තිස්සේ, අපගේ අධ්‍යාපන ක්‍රමය සහ සංස්කෘතික සම්මතයන් තරුණයින්ට සාම්ප්‍රදායික වෘත්තීය මාර්ග අනුගමනය කිරීමට, වෙහෙස මහන්සි වී ඉගෙනීමට, විශ්ව විද්‍යාලයට යාමට සහ වෛද්‍යවරුන්, ඉංජිනේරුවන් හෝ රජයේ සේවකයින් වීමට දිරිමත් කර ඇත. මෙම වෘත්තීන් වැදගත් වුව ද, අනාගතය වෙනස් ප්‍රවේශයක් ඉල්ලා සිටී. ශ්‍රී ලංකාව ඩිජිටල්කරණය වූ ආර්ථිකයක් කරා ගමන් කරන විට, සාම්ප්‍රදායික රැකියා අවස්ථා සීමිත වනු ඇත. අනාගත ශ්‍රම බලකාය පෞද්ගලික අංශයේ හෝ ගෝලීය වෙළඳපොළවල දියුණු වීමට නිවැරදි කුසලතා වර්ධනය කළ යුතුය, නැතහොත් ව්‍යවසායකයින් වීමේ නිර්භීත පියවර ගත යුතුය. රැකියා සොයන්නන්ගේ සිට රැකියා නිර්මාපකයින් බවට පත්වීම දක්වා අපගේ මානසිකත්වය වෙනස් කළ යුතුය.
මෙම ව්‍යවසායකත්ව සංස්කෘතිය ඇති කිරීම සඳහා, NEDA, විශ්ව විද්‍යාල සහ කාර්මික විද්‍යාල සමඟ සහයෝගයෙන්, අපේක්ෂා කරන ව්‍යවසායකයින් අවශ්‍ය කුසලතා සහ දැනුමෙන් පෙළඹවීම සහ සන්නද්ධ කිරීම සඳහා නිර්මාණය කර ඇති “ව්‍යාපාරික සිතමු / Mind into Business” වැඩසටහන දියත් කර ඇත. ඊට අමතරව, තරුණ මනස මුල් අවධියේදී ව්‍යාපාර අධ්‍යාපනයට නිරාවරණය වන බව සහතික කරමින්, 9 ශ්‍රේණියේ විෂය මාලාවේ ව්‍යවසායකත්වය විෂයයක් ලෙස හඳුන්වා දීමෙන් රජය ප්‍රගතිශීලී පියවරක් ගෙන තිබේ.
ව්‍යාපාර මෙහෙයවන සංස්කෘතියක් නිර්මාණය කිරීම සාමූහික වගකීමකි. ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධනයට මඟ පෙන්වන නායකයින්, නවෝත්පාදකයින් සහ රැකියා සපයන්නන්ගේ පරම්පරාවක් හැඩගස්වමින්, ගෞරවනීය හා ශක්‍ය වෘත්තීය මාර්ගයක් ලෙස ව්‍යවසායකත්වය අප වැළඳ ගත යුතුය. අපේ ජාතියේ අනාගතය පරිවර්තනය කරන ව්‍යවසාය ව්‍යාපාරයක් නිර්මාණය කිරීමට කාලය පැමිණ තිබෙන බව ජාතික ව්‍යවසාය සංවර්ධන අධිකාරියේ සභාපති ලක්ෂ්මන් අබේසේකර මහතා දැඩි අවධාරණය කළේය.
මෙම ලිපිය හෙක්ටර් කොබ්බෑකඩුව ගොවිකටයුතු පර්යේෂණ හා පුහුණුකිරීමේ ආයතනය / HARTI විසින් DevPro Guarantee Limited හි මූල්‍ය ප්‍රතිපාදන මත ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන ‘ක්ෂුද්‍ර, කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ කාන්තා ව්‍යවසායකයින් අතර ධාරිතාව ගොඩනැගීම සහ ජාලකරණය හරහා ව්‍යාපාරික අවස්ථා සහ කර්මාන්ත සම්බන්ධතා ප්‍රවර්ධනය කිරීම’ නම් වැඩසටහන මඟින් ‘ ලබා දෙන ලද ලිපියකි.
සාකච්ඡාව සහ සටහන – වරුණි ජයතුංග, HARTI – DevPro කාන්තා ව්‍යවසාය සංවර්ධන ව්‍යාපෘතියේ විමර්ශක නිලධාරීනි, හෙක්ටර් කොබ්බෑකඩුව ගොවිජන පර්යේෂණ හා පුහුණු කිරීමේ ආයතනය
