කිරි ගොවිතැන පිළිබඳ විශේෂඥයෙකු වන A.C.H. මුණවීර මහතා සමඟ අප කළ සාකච්ඡාවකදී ඔහු කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ කිරි ගොවීන්ට ඔවුන්ගේ භාවිතයන් වැඩිදියුණු කිරීමට සහ පොදු අභියෝග ජය ගැනීමට ඇති ප්‍රධාන උපාය මාර්ග පිළිබඳ සුවිශේෂ කරුණු රැසක් අනාවරණය කළේය.
මුණවීර මහතා ශ්‍රී ලංකා කෘෂි ව්‍යවසායක සංසදයේ / Sri Lanka Agriprenuers’ Forum විධායක කමිටු සාමාජිකයෙකු වන අතර ඔහු ජාතික පශු සම්පත් සංවර්ධන මණ්ඩලයේ (NLDB) හිටපු සාමාන්‍යාධිකාරීවරයෙකු සහ Lanka Milk Foods (CWE) PLC අඹේවෙල කිරි සංකීර්ණයේ හිටපු ප්‍රධාන විධායක නිලධාරීවරයෙකි.
කිරි නිෂ්පාදනය ඉහළ නැංවීම සඳහා කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ කිරි ගොවීන් අනුගමනය කළ යුතු ප්‍රධාන කළමනාකරණ පිළිවෙත් මොනවාද ?
සාර්ථක කිරි ගොවිපළක පදනම ලෙස ඵලදායී කළමනාකරණය සැලකිය හැකියි. ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික කිරි නිෂ්පාදනයෙන් 85%කට වඩා දායක වන කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ කිරි ගොවීන් ප්‍රායෝගික විසඳුම් ක්‍රියාත්මක කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ යුතුයි. පළමුව, ඔවුන් තම ගොවිපළ සඳහා ගැළපෙන සැලැස්මක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා නිවර්තන කිරි ගොවිතැන / tropical dairy farming පිළිබඳ අත්දැකීම් ඇති විශේෂඥයින් සමඟ නිතිපතා සාකච්ඡා කළ යුතුයි. තිරසාර බෝග වගා කිරීමේ සහ පෝෂණය කිරීමේ වැඩසටහනක් සංවර්ධනය කිරීමෙන් ගවයින්ට පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ප්‍රමාණවත් ලෙස සහ සමබරව ලැබෙන බව සහතික කළ හැකියි. ඵලදායිතාව සහ පාරිසරික තිරසාරභාවය යන දෙකම ප්‍රශස්ත කිරීම සඳහා ඵලදායී අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණ පද්ධතියක් පවත්වා ගැනීම ද අත්‍යවශ්‍යයි. මීට අමතරව, කිරි ගොවිපළක් ජීව විද්‍යාත්මක පද්ධතියක් බව ගොවීන් මතක තබා ගත යුතුයි, එබැවින් එය ප්‍රවේශමෙන් කළමනාකරණය කළ යුතුයි. තව ද, එකම කළමනාකරණ පද්ධතියක් සියලුම ගොවිපළවලට ගැළපෙන්නේ නැහැ. ඒනිසා සෑම ගොවිපළකට ම විශේෂිත ගොවිපළෙහි සහ ගොවියාගේ තත්ත්වයන් මත පදනම්ව, හොඳින් සැලසුම් කර ඇති තමන්ගේ ම අද්විතීය කළමනාකරණ පද්ධතියක් තිබිය යුතුයි. එබැවින්, වෙනත් කෙනෙකුගේ සැලැස්මක් අනුගමනය කිරීම ඔබේ සැලැස්ම සාර්ථක කර ගැනීමට උපකාර වන්නේ නැහැ. කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ගොවිපළවල හිමිකරු තමයි කළමනාකරු සහ ආයෝජකයා ද වන්නේ. එබැවින්, ඉදිරියට යාමට නම් ඔහු තම ගොවිපළෙහි නිශ්චිත අවශ්‍යතා සපුරාලීම සඳහා උපාය මාර්ග අඛණ්ඩව සකස් කළ යුතුයි.
කිරි ගොවිපළක සමස්ත සාර්ථකත්වය සඳහා සමබර පෝෂණය සහ ප්‍රමාණවත් ආහාර සැපයුම වැදගත් බව ඔබ සඳහන් කළා. මේ ගැන තවදුරටත් පැහැදිලි කළ හැකිද? ගොවීන්ට මෙය ක්‍රියාත්මක කළ හැක්කේ කෙසේද ?
කිරි ගවයින්ගේ සෞඛ්‍යය පවත්වා ගැනීමට සහ උසස් තත්ත්වයේ කිරි නිපදවීමට සමබර පෝෂණය ඉතා වැදගත් වෙනවා. එළදෙනෙකුගේ ආහාර වේලෙහි ඇයගේ ශරීර බරට සහ භෞතික විද්‍යාත්මක තත්ත්වයට සමානුපාතිකව හොඳ තත්ත්වයේ ආහාර, ධාන්‍ය, ප්‍රෝටීන් ප්‍රභවයන්, විටමින් සහ ඛනිජ ලවණ ඇතුළත් විය යුතුයි. ඇත්ත වශයෙන්ම, එළදෙනෙකුට දිනකට නඩත්තු කිරීම සඳහා ශරීර බරෙන් (dry matter) ප්‍රතිශතයක් ලෙස 3%ක පමණ ආහාර අවශ්‍යයි. කිරි නිෂ්පාදනයත් සමඟ මෙම අවශ්‍යතාවය වැඩි වෙනවා. උදාහරණයක් ලෙස, කිලෝග්‍රෑම් 450ක් බර එළදෙනෙකුට දිනකට ආහාර කිලෝග්‍රෑම් 12 සිට 15 දක්වා අවශ්‍යයි. නමුත් මෙම ප්‍රමාණය කිරි නිෂ්පාදන මට්ටම් අනුව වෙනස් වෙනවා. මීට අමතරව, ගොවීන් සම්පූර්ණ මිශ්‍ර සලාකයක් (Total Mixed Ration – TMR) සැපයීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ යුතු අතර, එමඟින් එළදෙනුන්ට අවශ්‍ය සියලුම පෝෂ්‍ය පදාර්ථ නිසි අනුපාතයෙන් ලැබෙන බව සහතික කෙරෙනවා. TMR හි ආහාර, ධාන්‍ය, ප්‍රෝටීන් අතිරේක සහ අනෙකුත් අමුද්‍රව්‍ය එකට මිශ්‍ර කර තිබෙනවා. මෙම ක්‍රමය ඉහළ කිරි අස්වැන්නක් ප්‍රවර්ධනය කරනවා පමණක් නොව, එළදෙනෙකුගේ සෞඛ්‍යය වැඩි දියුණු කරන අතර ආහාර පිරිවැය අඩු කරනවා. එපමණක් නොව, එළදෙනෙකුට දිනකට මිරිදිය ලීටර් 50-60ක් පමණ අවශ්‍ය වෙනවා. තව ද, නිපදවන සෑම කිරි ලීටරයකටම අමතර ජලය ලීටර් 4ක් අවශ්‍යයි. තම එළදෙනුන්ගේ ආහාර වේල ඵලදායී ලෙස සමතුලිත කරන ගොවීන්ට වඩා හොඳ කිරි දීමේ කාර්ය සාධනයක් සහ සමස්ත ඵලදායිතාවයක් දැකගත හැකියි.
කිරි නිෂ්පාදනය හා කිරිවල ගුණාත්මකභාවය සඳහා කිරි ගවයින්ගේ සුවපහසුව / Cow comfort (කිරි ගවයින් ආතතියෙන් තොරව තබා ගැනීම) ඉතා වැදගත් බව විශේෂඥයින් බොහෝ විට සඳහන් කරනවා. මෙය වැදගත් වන්නේ ඇයි ? ගොවීන්ට කිරි ගවයින්ගේ සුවපහසුව වැඩිදියුණු කළ හැක්කේ කෙසේද යන්න ඔබට පැහැදිලි කළ හැකිද?
කිරි නිෂ්පාදනය, ගුණාත්මකභාවය සහ සමස්ත සෞඛ්‍යය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ගව සුවපහසුව / Cow comfort වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරනවා. සුවපහසු එළදෙනුන් වඩාත් ඵලදායී වෙනවා. මන්ද ඔවුන්ට ඉහළ කිරි අස්වැන්නක් සහ වඩා හොඳ ප්‍රජනන කාර්යක්ෂමතාවයක් / reproductive efficiency ලබා ගත හැකියි. ප්‍රමාණවත් ඉඩකඩ, පිරිසිදු ජලය සහ නිසි නිවාස තත්වයන් සැපයීම ඔවුන්ගේ යහපැවැත්ම සඳහා ඉතා වැදගත් වෙනවා. නිදසුනක් වශයෙන්, පරිණත එළදෙනෙකුට දිනකට මිරිදිය ලීටර් 50-60ක් අවශ්‍ය වන අතර, උණුසුම් මාසවලදී මෙය සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි විය හැකියි. තදබදය ආතතියට සහ කිරි නිෂ්පාදනය අඩුවීමට හේතු විය හැකි බැවින්, ගොවීන් තම සතුන්ට නිදහසේ ගමන් කිරීමට සහ විවේක ගැනීමට ප්‍රමාණවත් ඉඩක් ඇති බව සහතික කළ යුතුයි. රංචුවේ පිරිසිදුකම, ඉරියව් සහ හැසිරීම නිරීක්ෂණය කිරීම ගොවීන්ට ඕනෑම අපහසුතාවයක් ඉක්මනින් විසඳා ගැනීමට උපකාරී වන අතර, ආර්ථික පාඩු අවම කරනවා.
ශ්‍රී ලංකාවේ කුඩා පරිමාණ කිරි ගොවීන් අද මුහුණ දෙන විශාලතම අභියෝග මොනවාද ? ඒවා ජය ගැනීමට ඔබ යෝජනා කරන ප්‍රායෝගික විසඳුම් මොනවාද?
ශ්‍රී ලංකාවේ කිරි කර්මාන්තය, විශේෂයෙන් කුඩා පරිමාණ ගොවීන් අභියෝග කිහිපයකට මුහුණ දෙනවා. වඩාත් පොදු ගැටලු අතරට, ගුණාත්මක සතුන් ලබා ගැනීමේ අපහසුතාව, ආහාර වගාව සඳහා ප්‍රමාණවත් ඉඩම් නොමැතිකම, දුර්වල ජාන සහිත සතුන් සහ පෝෂණය පිළිබඳ දැනුමේ හිඩැස් ඇතුළත් වෙනවා. දුර්වල වාර්තා තබා ගැනීම සහ කෘතිම සිංචනයේ අඩු සාර්ථකත්ව අනුපාත ද බාධක අතර තිබෙනවා. මේවා ජය ගැනීම සඳහා, ගොවීන් කෘතිම සිංචනය ඇතුළු වැඩිදියුණු කළ අභිජනන ශිල්පීය ක්‍රම පිළිබඳව දැනුවත් කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ යුතු අතර, ඔවුන්ගේ සම්පත් වඩා හොඳින් කළමනාකරණය කිරීම සඳහා විශේෂඥයින්ගෙන් උපදෙස් ලබා ගත යුතුයි. මීට අමතරව, ගොවිපළෙහි සෑම සතෙකු සඳහාම නිතිපතා වාර්තා තබා ගැනීම සහ උසස් ජාන සහිත සතුන් මිලදී ගැනීම සඳහා ආයෝජනය කිරීම ගොවීන්ට කිරි අස්වැන්න සහ ගුණාත්මකභාවය වැඩි දියුණු කිරීමට උපකාරී වෙනවා. කිරි ගොවීන්ට සහාය වන රජයේ ප්‍රතිපත්ති සහ කිරි සැකසුම්කරුවන්ගේ සහාය ඇතිව මෙම අභියෝගවලට මුහුණ දීම කළ හැකියි.
ඉතින්, ඔබ සඳහන් කළ පරිදි, සාර්ථක කිරි ගොවිපළක් සඳහා නිවැරදි වාර්තා තබා ගැනීම අත්‍යවශ්‍යයි. මෙය එතරම් වැදගත් වන්නේ ඇයි ?
වාර්තා තබා ගැනීම සාර්ථක කිරි ගොවිපළක එක් මූලික කොන්දේසියක්. නිවැරදි වාර්තා ගොවීන්ට තම එළදෙනුන්ගේ සෞඛ්‍යය, නිෂ්පාදනය සහ ප්‍රජනන ක්‍රියාකාරිත්වය නිරීක්ෂණය කිරීමට ඉඩ සලසනවා. එමඟින් ගැටලු කල්තියා හඳුනා ගැනීමට සහ දැනුවත් තීරණ ගැනීමට පහසු වෙනවා. කිරි නිෂ්පාදනය සහ ගුණාත්මකභාවය නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා මෙය විශේෂයෙන් වැදගත් වෙනවා. ගොවීන් තම එළදෙනුන් ප්‍රශස්ත ලෙස ක්‍රියා කරන බව සහතික කිරීම සඳහා ශරීර තත්ත්ව ලකුණු, කිරි දෙන චක්‍ර සහ දෛනික කිරි අස්වැන්න නිරීක්ෂණය කළ යුතුයි. නිසි වාර්තා සමඟ, ගොවීන්ට අභිජනන වැඩසටහන් වැඩිදියුණු කළ හැකියි, ආහාර වඩාත් කාර්යක්ෂමව කළමනාකරණය කළ හැකි අතර ඔවුන්ගේ මෙහෙයුම්වල සමස්ත සාර්ථකත්වය සහතික කළ හැකියි. වාර්තා තබා ගැනීම සඳහා ඩිජිටල් මෙවලම් භාවිතා කිරීම මඟින් ක්‍රියාවලිය විධිමත් කිරීමට සහ මානව දෝෂ ඇතිවීමේ අවස්ථා අඩු කිරීමට ද උපකාරී වෙනවා.
අවසාන වශයෙන්, අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය කිරි ගොවිපළ වල ප්‍රධාන අභියෝගයක් බවට පත්ව තිබෙනවා. කිරි ගොවීන්ට ඔවුන්ගේ ගොවිපළ මෙහෙයුම් සහ පරිසරය යන දෙකටම ප්‍රතිලාභ ලැබෙන ඵලදායී අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණ සැලැස්මක් / effective waste management plan සකස් කළ හැක්කේ කෙසේද?
තිරසාර කිරි ගොවිපළක් පවත්වාගෙන යාමේදී ඵලදායී අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය ඉතා වැදගත් වෙනවා. කිරි ගොවිපළවල් පොහොර ඇතුළු කාබනික අපද්‍රව්‍ය විශාල ප්‍රමාණයක් නිපදවන අතර ඒවා නිසි ලෙස කළමනාකරණය නොකළහොත් පරිසරයට අහිතකර ලෙස බලපෑ හැකියි. ගොවීන් පොහොර හැසිරවීම සහ බැහැර කිරීම යන දෙකම ආමන්ත්‍රණය කරන පුළුල් අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණ සැලසුම් නිර්මාණය කළ යුතුයි. කිරි ගොවිපළවල ප්‍රශස්ත අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය මගින් මීතේන් සහ අනෙකුත් හරිතාගාර වායු විමෝචනය අඩු කළ හැකියි. පොහොර ලෙස අපද්‍රව්‍ය භාවිතා කිරීම පසෙහි සාරවත් බව පවත්වා ගනිමින් පිරිවැය අඩු කිරීමට විශිෂ්ට ක්‍රමයක්. මීට අමතරව, සමහර ගොවීන්ට ජීව වායු පද්ධතිවල ආයෝජනය කිරීමෙන් ප්‍රතිලාභ ලැබිය හැකියි. සත්ව අපද්‍රව්‍ය ශක්තිය බවට පරිවර්තනය වන අතර එමඟින් විභව ගැටලුවක් ආර්ථික වාසියක් බවට පරිවර්තනය වෙනවා. ගොවිපළ පිරිසිදුව තබා ගැනීම සහ අපද්‍රව්‍ය වගකීමෙන් බැහැර කිරීම, අනෙක් අතට, රංචුවේ සෞඛ්‍යයට සහ ඵලදායිතාවයට ද දායක වෙනවා. එබැවින්, දේශගුණික සුහුරු කිරි ගොවිතැන / climate smart dairy farming පරිසරයේ යහපැවැත්මට දායක වන අතර ගොවියාට ගොවිපළ සඳහා තමාගේම බල ශක්තිය නිෂ්පාදනය කිරීමට උපකාරී වන අතර එය වඩාත් ලාභදායී කරනවා.
Boosting Small and Medium Scale Dairy Farming Success: Expert Insights for Sri Lankan Farmers යන ශීර්ෂපාඨය යටතේ සම්පාදිත ලිපියක සිංහල පරිවර්තනකි.
මෙම ලිපිය හෙක්ටර් කොබ්බෑකඩුව ගොවිකටයුතු පර්යේෂණ හා පුහුණුකිරීමේ ආයතනය / HARTI විසින් DevPro Guarantee Limited හි මූල්‍ය ප්‍රතිපාදන මත ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන ‘ක්ෂුද්‍ර, කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ කාන්තා ව්‍යවසායකයින් අතර ධාරිතාව ගොඩනැගීම සහ ජාලකරණය හරහා ව්‍යාපාරික අවස්ථා සහ කර්මාන්ත සම්බන්ධතා ප්‍රවර්ධනය කිරීම’ නම් වැඩසටහන මඟින් ‘ ලබා දෙන ලද ලිපියකි.
