කොරෝනා වලින් බැටකන ලෝක ආර්ථිකය ‘සූවස් අවුලෙන්’ තවත් අවුලට

කොරෝනා වලින් බැටකන ලෝක ආර්ථිකය ‘සූවස් අවුලෙන්’ තවත් අවුලට
Spread the love

සූවස් ඇළේ සිරවී තිබෙන Ever Given  බහාලුම් නෞකාව සෑම දිනකම ඩොලර් බිලියන 9.6ක භාණ්ඩ ප්‍රවාහනයට බාධා කරන බව ඇස්තමේන්තු කර තිබෙනවා. නැගෙනහිර හා බටහිර අතර ඉතා වැදගත් මාර්ගයක් වන සූවස් ඇළ මාර්ග ඔස්සේ මෙය පැයකට ඩොලර් මිලියන 400 ක වෙළඳාමක් සිදු කරන බවයි ඇස්තමේන්තු කර තිබෙන්නේ.

නැව් විශේෂඥ ලොයිඩ් සමාගමේ ලැයිස්තුවේ දත්තවලට අනුව සූවස් ඇළ දිගේ බටහිර දෙසට ගමන් කරන නෞකා මගින් ප්‍රවාහනය කරන භාණ්ඩවල වටිනාකම දිනකට දළ වශයෙන් ඩොලර් බිලියන 5.1ක් වන අතර නැගෙනහිර දෙසට දෛනික ගමනාගමනය ඩොලර් බිලියන 4.5 ක් පමණ වෙනවා. නෞකාව නිදහස් කිරීමට උත්සාහ කළද විශේෂඥයන් පවසන පරිදි එය ඉවත් කිරීමට සති කිහිපයක් ගතවිය හැකියි.

තායිවාන සමාගමක් වන එවර්ග්‍රීන් මැරීන් විසින් මෙහෙයවනු ලබන එවර් ගිවන් යනු පාපන්දු පිට්ටනි හතරක දිග සහ ලොව විශාලතම බහාලුම් යාත්‍රාවකි. ටොන් 200,000 ක නෞකාවට බහාලුම් 20,000 ක් රැගෙන යා හැකිය. ඇළ අවහිර වීම නිසා සූවස් ඇළ හරහා ගමන් කිරීමට උත්සාහ කරන අනෙකුත් නැව් අසළ මුහුදේ නැංගුරම් දමා තිබෙනවා.

ලබා දී ඇති ස්ථානය පෙන්වන සිතියම

අප්‍රිකාව මැද පෙරදිග හා ආසියාවෙන් වෙන් කරන ඇළ මාර්ගය ලෝකයේ කාර්යබහුලම වෙළඳ මාර්ගවලින් එකක් වන අතර සමස්ත ගෝලීය වෙළඳාමෙන් 12% ක් පමණ ඒ හරහා සිදුවෙනවා.

ලොයිඩ් සමාගමේ දත්ත වලට අනුව, ඇළ දෙපස යාත්‍රා 160 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් නැංගුරම් ලා ඇති අතර භාණ්ඩ ප්‍රවාහන නැව් 41 ක් සහ බොරතෙල් රැගත් නැව් 24 ක් මෙයට ඇතුළත්.

චන්ද්‍රිකා ඡායාරූපයෙන් දැක්වෙන්නේ සූවස් ඇළ දිගේ එවරින් ලබා දී ඇති ස්ථානයයි

“සූවස් ඇළ අවහිර වීම සමග සිදුවනු ඇතැයි ගණන් බලා ඇති විශාල ප්‍රමාදය නිසා ඇතම් නැව් සමාගම් අප්‍රිකාවේ දකුණු කෙළවර වන කේප් ඔෆ් ගුඩ් හෝප් වටා සැතපුම් 3,500ක් සහ දින 12ක් ගත වන මුහුදු මාර්ගය තෝරා ගෙන ඇතැයි අපට වාර්තා වෙනවා,” ජාත්‍යන්තර නාවික මණ්ඩලයේ මහ ලේකම්වරයා බී.බී.සී සමග පවසා තිබෙනවා.‘

‘නෞකාව පහසුවෙන් ඉවත්කර ගත හැකි යැයි මුලදී අපි විශ්වාස කළා. නමුත් දැන් එය සංකීර්ණ හා කාලය ගතවන මෙහෙයුමක් බවට පත්ව තිබෙනවා. අප විශ්වාස කළාට වඩා වැඩි කාලයක් ඒ සදහා ගත විය හැකියි. එමගින් ගෝලීය සැපයුම්දාමයට සැලකිය යුතු බලපෑමක් සිදුවන එක නතර කිරීමට නොහැකියි. කනගාටුවට කරුණ වන්නේ අවසානයේ එහි පිරිවැය දැරීමට සිදුවන්නේ පාරිභෝගිකයින්ට‘ ඔහු වැඩි දුරටත් පැවසුවා.

ගෝලීය වෙළඳාම පුළුල් වන විට පසුගිය දශකය තුළ බහාලුම් නැව් ප්‍රමාණයෙන් දෙගුණයක් වී ඇති අතර මේ නිසා නෞකා ගමන් මාර්ග කාර්ය බහුල වී ඇත. යම් සිදුවීමක් සිදුවුවහොත් ඇතිවන ගැටලු කළමනාකරණය මේ තත්ත්වය තුළ අසීරුය.

“අප කුමක් කළ යුතුද ? නියමිත දිනට ගොඩබෑම සදහා භාණ්ඩ රැගෙන යන නෞකා සිය ගණනක් සූවස් ඇළ දොරටුව අසල බලා සිටිිනවා. ඒ තුළ ගැටලු රැසක් නිර්මාණය වෙනවා. භාණ්ඩ පමණක් නොවෙයි ගැටලුව. කල් ඉකුත් වීම, සේවා හා මූල්‍ය ගැටලු රැසක් නිර්මාණය වී තිබෙනවා. මෙය කිසිවෙක් උපකල්පනය නොකළ අර්බුදයක්” යැයි සාගර ප්‍රවාහන උපදේශක ජෝන් මොන්රෝ පවසනවා.

මෙවර් බහාලුම් නෞකාව නිදහස් කිරීමේ කටයුතු දිගටම කරගෙන යයි.
නෞකාව සිරවී ඇති කලාපයේ වැලි ඉවත් කිරීම දිගටම කරගෙන යයි

ජාත්‍යන්තර නැව් සංගමයක් වන බිම්කෝ පවසන්නේ ප්‍රමාදයන් අඛණ්ඩව වර්ධනය වන අතර සැපයුම් කෙරෙහි බලපාන බවයි.

“මගේ අදහස වන්නේ සූවස් ඇළ යළි විවෘත කිරීමට දින කිහිපයක් ගතවන බවයි,” OL USA හි සැපයුම් සැපයුම්කරුගේ සභාපති ඇලන් බයර් පැවසුවා.

පාරිභෝගික භාණ්ඩ පටවා ඇති බහාලුම් දහස් ගණනක් ප්‍රමාද කිරීමට අමතරව, සිර වූ නැව අපනයනය සඳහා අවශ්‍ය හිස් බහාලුම් රැගෙන විත් තිබේ.

ඇළ දිගේ ගමන් කිරීමට බලා සිටින යාත්රා පෙන්වන වගුව

ප්‍රමාදයන් කෙටි නම්, බොහෝ සමාගම් සංක්‍රමණ වේලාවන්හි අතිරේක ප්‍රමාදය දරා ගනු ඇත. මේ වන විටත් කෝවිඩ් -19 වසංගතයෙන් පීඩා විඳි ගෝලීය සැපයුම් දාමයන්ට පහරක් ලෙස මෙම තදබදය දින හෝ සති ගණනක් පැවතිය හැකි බව ගැලවීමේ නිලධාරීහු පැවසූහ.

සමහර සමාගම් ඉහළ වටිනාකමින් යුත් නිෂ්පාදන සඳහා ගුවන් හෝ දුම්රිය හරහා ප්‍රවාහනය කිරීම පිළිබඳව සලකා බලමින් සිටින අතර නැව් සමාගම් දෙකක් වන මාස්ක් සහ හපග්-ලොයිඩ් කියා සිටියේ සූවස් ඇළ මඟ හැරීම සඳහා විකල්ප සොයා බලන බවයි.

ඊජිප්තුවේ සූවස් ඇළ අධිකාරිය (SCA) කියා සිටියේ නැව මුදා ගැනීම සදහා කඩිනමින් ගත හැකි සෑම පියවරක්ම ගන්නා බවයි.

බී.බී.සී වාර්තාවකි